Kobieta z laptopem (Foto. Canva Pro)

Czego potrzebują kobiety, żeby wrócić na rynek pracy? Te rozwiązania sprawdziły się w Skandynawii!

Dagny Kurdwanowska

W Szwecji i w Norwegii wskaźnik aktywności zawodowej kobiet wynosi odpowiednio – 83,5% oraz 76,2%. Tak dobry wynik to efekt różnych udogodnień m.in. wprowadzenia elastycznego czasu pracy i możliwości dokształcania się. Tymczasem w Polsce aktywnych zawodowo jest 60% kobiet. Jakie działania pracodawców mogłyby to zmienić? Jak wspierać kobiety, by chciały wracać do pracy?

Aż 4 na 10 Polek w wieku produkcyjnym nie pracuje i nie szuka zatrudnienia . Nic dziwnego, że eksperci biją na alarm. Brak kobiet na rynku pracy to konkretna strata dla budżetu. Szacuje się, że gdyby aktywność zawodowa Polek wzrosła do poziomu występującego w krajach „starej” UE, PKB Polski mogłoby wzrosnąć w sumie o nawet 200 mld złotych do 2025 roku. PRZECZYTAJ KOMENTARZ JULII PATORSKIEJ Z DELOITTE.

CZYTAJ TAKŻE: Kobiety 50+ to wciąż aktywne zawodowo i pełne energii osoby. Dlaczego więc ciągnie się za nimi stereotyp starszej pani? Jak i dlaczego warto zmienić ten wizerunek pisze Anna Piekut.

Dziś sytuacja wygląda nieciekawie. Jeśli weźmiemy pod uwagę populację naszego kraju, która obecnie wynosi blisko 38,5 mln ludzi oraz liczbę osób w wieku produkcyjnym (23,98 mln), wskaźnik osób pracujących wypada niekorzystnie (16,10 mln). Negatywny wpływ na gospodarkę ma niski wskaźnik aktywności zawodowej kobiet. Wynosi on 61,4 proc. i jest o 13,4 proc. niższy w stosunku do liczby pracujących mężczyzn (74,8 proc.). Aktywizacja kobiet jest zatem konieczna. Co mogą zrobić pracodawcy, by go zwiększyć?

Czy dostrzegamy potencjał kobiet 50+?

Dojrzały wiek już dawno nie oznacza końca kariery. Coraz więcej pracodawców dostrzega potencjał kobiet 50+ – wiele z nich ma już dorosłe dzieci, dokształca się i rozwija. W połączeniu ze sporym doświadczeniem zawodowym czyni to z nich atrakcyjnych pracowników. Wśród wielu pracodawców pokutuje jednak wciąż stereotyp, że lepszy jest pracownik młody. Zwłaszcza, gdy podczas rekrutacji okazuje się, że kobieta w wieku 50+ miała przerwę zawodową.

A gdyby udało się zaktywizować kobiety z różnych grup wiekowych, przyniosłoby to wiele korzyści dla gospodarki i samych pracodawców. Według ekspertów każdy wzrost wskaźnika zatrudnienia o 1 proc. w systemie finansów publicznych może wygenerować przychód na poziomie ok. 4 mld zł .

Wśród czynników zachęcających do aktywizacji zawodowej ponad 58% pań wskazuje na elastyczny czas pracy, a 28% na możliwość wykonywania pracy w domu.

Elastyczny model pracy rozwija się i obecnie na świecie oferuje go jedna trzecia firm. W Polsce wiodący przedsiębiorcy dopiero wdrażają smart working, czyli model biznesowy, w którym obowiązki służbowe wykonywane są w miejscu i czasie wybranym przez pracownika po wcześniejszym uzgodnieniu z pracodawcą. Z naszych badań wynika, że tego rodzaju praca np. zdalnie wykonywana z domu, ułatwia pogodzenie życia prywatnego z obowiązkami zawodowymi. Niesie to ze sobą szereg pozytywnych skutków zarówno dla pracodawców, jak i pracowników m.in. obniża absencję i zwiększa efektywność. Zaoferowanie wykonywania pracy zdalnie może także dać firmie przewagę rynkową, ponieważ pozwoli przyciągnąć najlepszych kandydatów i zatrzymać w firmie wykwalifikowanych specjalistów – dodaje Ewa Siuta, dyrektor ds. eksportu Mikomax Smart Office.

Wsparcie dla kobiet

Wśród rozwiązań, które wspomagają aktywność zawodową pań na rodzimym rynku pracy są również specjalne programy aktywizujące, na przykład program Sukces TO JA realizowany przez Fundację Sukcesu Pisanego Szminką. Ważną rolę odgrywają również warsztaty i spotkania tworzone przez polskie firmy – W ostatnim czasie udało nam się zorganizować w 5 miastach Polski spotkania dla przedsiębiorczych kobiet. Założeniem warsztatów była między innymi wymiana doświadczeń oraz wiedzy w zakresie tematu macierzyństwa i godzenia pracy z wychowywaniem dzieci. Z dotychczasowej frekwencji możemy wnioskować, że tego typu wydarzenia są potrzebne kobietom i mogą mieć realne przełożenie na późniejszą aktywność zawodową pań – dodaje Marta Bloch, Project Manager, Idea Hub.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Czy Twoje zarobki to tajemnica? Kilka słów o transparentność płac

A jak to robią w Skandynawii?

A jak kraje takie jak Islandia, Norwegia, Finlandia czy Szwecja wspierają kobiety w powrocie na rynek pracy? Wszystkie te państwa stosują rozwiązania systemowe, które m.in. umożliwiają godzenie macierzyństwa z pracą, a także ułatwiają pracodawcom zatrudnianie osób po 50. roku życia.

Kraje Skandynawskie również borykają się z problemem starzenia się społeczeństwa. Kobiety są w nich jednak aktywne zawodowo do emerytury. Dzieje się tak, ponieważ będąc młodymi matkami, mają do dyspozycji szereg rozwiązań ułatwiających im pogodzenie obowiązków zawodowych z macierzyństwem, przez co nie mają one dłuższych przerw w karierze. Z kolei, w późniejszym wieku korzystają one z elastycznego czasu pracy i pakietów kompensacyjnych. Ponadto wraz z wiekiem pracowników, firmy wprowadzają udogodnienia finansowe, socjalne i organizacyjne. Często wiąże się to np. ze zmianą stanowiska na mniej uciążliwe, a także włączaniem starszych pracowników we wszystkie istotne szkolenia. Dla skandynawskich pracodawców wiek czy płeć nie odgrywają ważnej roli. Liczą się przede wszystkim kompetencje. Ponadto dużą zachętą do zatrudniania osób starszych jest model flexicurity, który łączy w sobie elastyczność pracy i bezpieczeństwo socjalne. Pracodawcy mogą dostosowywać czas i formę zatrudnienia do panujących warunków, a jednocześnie pracownik ma zapewnione wysokie świadczenie w razie zwolnienia i konieczności szukania nowej pracy – wyjaśnia Ewa Siuta, dyrektor ds. eksportu Mikomax Smart Office.

Program 80-90-100

Przykładem są działania w zakresie zarządzania wiekiem, które podjęła firma Vattenfall w Szwecji. Celem przedsiębiorstwa było zatrzymanie pracowników 58+ w pracy, aż do osiągnięcia przez nich wieku emerytalnego, dlatego wprowadzono w nim program 80-90-100. Nowy model pracy polegał na tym, że starsi pracownicy wykonywali 80 proc. swoich obowiązków, za co otrzymywali 90 proc. pensji i zachowywali 100 proc. emerytury w wieku 65 lat. Przy tym zastrzeżono, że część swojego czasu, pracownik będzie poświęcał na przekazywanie wiedzy młodszym kolegom. Jednocześnie postawiono na elastyczny harmonogram i czas pracy. Dzięki temu pracodawca miał pewność, że najbardziej doświadczone osoby zapewnią transfer wiedzy i kompetencji nowemu pokoleniu .