wsparcie

Czym jest dost臋pno艣膰 i w艂膮czanie w 偶yciu oraz biznesie?

O dost臋pno艣ci i w艂膮czaniu w 偶yciu, biznesie oraz sztuce Olga Kozierowska rozmawia艂a z Ann膮 呕贸rawsk膮, Prezesk膮 Fundacji Kultury bez barier, El膮 Bond膮, Mened偶erka ds. Miejsca Pracy i Nieruchomo艣ci, Liderka R贸偶norodno艣ci i W艂膮czania w NatWest Polska oraz Olg膮 Legosz, wsp贸艂za艂o偶ycielk膮 przedszkola dla dzieci w spektrum BlueBees i Fundacji Sukcesu Pisanego Szmink膮.

Olga Kozierowska: Dost臋pno艣膰 i w艂膮czanie to takie modne has艂a ostatnio. Lubimy si臋 nimi pos艂ugiwa膰, tak jak kiedy艣 s艂owem „innowacja”. Ale co dok艂adnie oznaczaj膮? Mo偶e zacznijmy tak szeroko – dost臋pno艣膰 i w艂膮czanie w 偶yciu.

Olga Legosz: My艣l臋, 偶e dost臋pno艣膰 oznacza dok艂adnie to, co oznacza to s艂owo. To po prostu dost臋pno艣膰, czyli stwarzanie takich warunk贸w pracy, 偶ycia, funkcjonowania, aby ograniczenia indywidualne danej osoby nie wp艂ywa艂y na ograniczenia w 偶yciu. Dla mojej c贸rki, kt贸ra jest wra偶liwa na d藕wi臋ki, dost臋pno艣膰 oznacza korzystanie z miejsc publicznych, w poszanowaniu dla jej wra偶liwo艣ci. Dla niej dost臋pno艣膰 np. korzystania ze sklepu spo偶ywczego to jest stworzenie takich godzin, w kt贸rych mo偶e spokojnie zrobi膰 zakupy, podczas gdy w innych sklepach jest zbyt g艂o艣no.

Anna 呕贸rawska: Do tego, co powiedzia艂a Olga dopowiedzia艂abym to, 偶e tworzenie takich warunk贸w, 偶eby osoby, kt贸re maj膮 jak膮kolwiek niepe艂nosprawno艣膰 albo czasow膮 niesprawno艣膰, mog艂y samodzielnie i na r贸wni z innymi w艂a艣nie korzysta膰 z tych us艂ug. Bo niestety jest tak, 偶e przez warunki, kt贸re my stwarzamy, buduj膮c r贸偶ne miejsca, projektuj膮c r贸偶ne us艂ugi albo produkty – cz臋sto nawet niechc膮cy i nie艣wiadomie – r贸wnie偶 stwarzamy bariery. Na przyk艂ad produkuj膮c cho膰by podcast, z kt贸rym osoby g艂uche chcia艂yby si臋 zapozna膰 to powstaje pytanie – czy damy do tego podcastu transkrypcj臋, tak 偶eby osoby g艂uche zapozna艂y si臋 z nim na r贸wni z innymi i samodzielnie, czy jednak nie damy transkrypcji i te osoby zostan膮 wykluczone. Trzeba mie膰 na uwadze to, 偶eby samodzielnie i na r贸wni osoby, dla kt贸rych dzia艂amy w r贸偶nych naszych przedsi臋biorstwach, organizacjach pozarz膮dowych, mog艂y korzysta膰 z produkt贸w i us艂ug – wtedy w艂a艣nie b臋dzie dost臋pno艣膰.

Olga Legosz: Szczeg贸lnie, 偶e te osoby s膮 po prostu mniejszo艣ci膮 i one nie maj膮 jak na r贸wnych prawach z nami zawalczy膰 o swoje potrzeby. Po prostu ten g艂os jest zwyczajnie mniejszo艣ciowy. Tak jak na przyk艂adzie naszego podcastu – ile mamy procentowo udzia艂u w spo艂ecze艅stwie os贸b g艂uchych? Niewiele, ale te osoby nadal s膮!

Olga Kozierowska: Elu, a je偶eli chodzi o perspektywy biznesowe?

Ela Bonda: My艣l臋, 偶e bardzo wa偶ne jest to, 偶eby ju偶 na etapie projektowania us艂ug czy rozwi膮za艅, zadba膰 o to, aby ta r贸偶norodna grupa os贸b mog艂a pracowa膰 nad tymi rozwi膮zaniami. To jest to o czym m贸wi艂a Ania, czyli przyk艂ad transkrypcji dla os贸b, kt贸re nie s艂ysz膮 nie tylko przy okazji podcastu, ale tak偶e innych rozwi膮za艅. To po prostu mo偶e nam umkn膮膰 – nie dlatego, 偶e nie chcemy ich wdro偶y膰, tylko po prostu nie mamy takiej 艣wiadomo艣ci. Dlatego te偶 bardzo wa偶ne jest to, 偶eby jak najwi臋cej r贸偶norodnych os贸b w艂膮cza膰, konsultowa膰 z nimi te rozwi膮zania, kt贸re proponujemy, 偶eby dost臋pno艣膰 by艂a prawdziwa, 偶eby nie by艂a wydmuszk膮, a by艂a rzeczywi艣cie czym艣 co si臋 przys艂u偶y naszemu spo艂ecze艅stwu.

Olga Kozierowska: Kto wchodzi w t臋 grup臋 os贸b o potrzebach szczeg贸lnych? Bo jednak cz臋sto zapominamy o tych mniejszych grupach np. osoby z ADHD.

Anna 呕贸rawska: Osoby z ADHD s膮 tak偶e w tej grupie. Program „Dost臋pno艣膰 Plus” m.in. promuje dwie wa偶ne ustawy, kt贸re wesz艂y w 偶ycie w 2019 roku. S膮 to ustawa o zapewnieniu dost臋pno艣ci dla os贸b ze szczeg贸lnymi potrzebami i ustawa o dost臋pno艣ci cyfrowej. W programie „Dost臋pno艣膰 Plus” s膮 wymienione osoby ze szczeg贸lnymi potrzebami, a w艣r贸d nich s膮 w艂a艣nie osoby z ADHD, ale tak偶e osoby z zaburzeniami psychicznymi, osoby z niepe艂nosprawno艣ci膮 wzroku, osoby s艂abo s艂ysz膮ce, osoby g艂uche – bo s膮 to dwie r贸偶ne grupy i nie mo偶na ich 艂膮czy膰 – osoby w spektrum autyzmu, osoby z niepe艂nosprawno艣ci膮 intelektualn膮. Wreszcie po wielu latach zacz臋to rozdziela膰 te grupy, bo one jednak maj膮 inne potrzeby. Nasz膮 rol膮 w dost臋pno艣ci jest wiedzie膰, co trzeba zrobi膰 i sprosta膰 tym potrzebom.

Bardzo chcia艂abym si臋 podpisa膰 pod tym, co powiedzia艂a Ela – konsultowa膰, zaprasza膰, 偶eby nie by艂o takiej praktyki, w kt贸rej wykre艣la si臋 my艣lenie „nic ona bez nas”, 偶eby艣my naprawd臋 w艂膮czali. 呕eby艣my pytali i chcieli wsp贸lnie tworzy膰 r贸偶ne produkty. Ja robi臋 du偶o wydarze艅 i za ka偶dym razem przy tych wydarzeniach pracuj膮 r贸wnie偶 osoby z niepe艂nosprawno艣ciami, kt贸re s膮 r贸wnie偶 cz臋艣ci膮 mojego zespo艂u.

Olga Kozierowska: Czasem jest tak, 偶e opracowujemy co艣 dla danej grupy, nie w艂膮czaj膮c w to jej reprezentant贸w i potem okazuje si臋, 偶e strategia, plan, produkt czy us艂uga w og贸le nie spe艂nia ich wymaga艅.

Olga Legosz: Dok艂adnie. To jest to, z czego si臋 艣miejemy na memach – jak siedzi dziesi臋ciu m臋偶czyzn i projektuje rozwi膮zania przyjaznego powrotu do pracy dla kobiet. Wiadomo, 偶e to jest 藕le dobrana grupa. Analogicznie jest tutaj. Osoby ze szczeg贸lny potrzebami po przez swoje w艂asne do艣wiadczenia maj膮 po prostu du偶o lepsz膮 wiedz臋 od nas.

Natomiast uwa偶am, 偶e jest jeszcze jeden wa偶ny aspekt w艂膮czania. Poza takim elementem spo艂ecznym i tym, 偶e chcemy si臋 zmienia膰 jako spo艂ecze艅stwo oraz chcemy nale偶e膰 do tej grupy os贸b, kt贸re my艣l膮 o osobach mniejszo艣ci, jest jeszcze cz臋sto pomijany element biznesu. To jest na ko艅cu dosy膰 istotna cz臋艣膰 naszego spo艂ecze艅stwa i teraz pracodawcy czy firmy, kt贸re zaczn膮 w艂膮cza膰 i dostrzega膰, s膮 w stanie na tym budowa膰 r贸wnie偶 swoj膮 przewag臋 biznesow膮. M贸wimy dzisiaj o tym, 偶e brakuje pracownik贸w na rynku pracy, 偶e trudno o lojalnego pracownika, 偶e mamy du偶膮 fluktuacj臋 – takie problemy bardzo cz臋sto pojawiaj膮 si臋 po stronie pracodawc贸w. Jest tak偶e ogromny problem z zatrudnianiem np. w obszarze technologii. I na te wszystkie wyzwania odpowied藕 mamy na rynku os贸b, kt贸re s膮 gotowe, maj膮 kompetencje, s膮 w stanie lojalnie, z zaanga偶owaniem t臋 prac臋 艣wiadczy膰, ale jej nie 艣wiadcz膮 tylko dlatego, 偶e pracodawca nie艣wiadomy jakiego艣 elementu oferuje prac臋 bez w艂膮czania, a ten element wcale nie jest istotny z punktu widzenia zakresu zada艅 na tym stanowisku. Zatem wa偶ne, 偶eby wszystkie strony uzupe艂ni艂y swoje luki kompetencyjne. Wtedy prostu stworzymy lepszy rynek pracy, r贸wnie偶 taki biznesowy.

Olga Kozierowska: Jak w takim razie przygotowa膰 miejsce pracy dla os贸b ze szczeg贸lnymi potrzebami?

Ela Bonda: Postaram si臋 na to odpowiedzie膰 pos艂uguj膮c si臋 konkretnymi przyk艂adami, kt贸re sprawdzaj膮 si臋 u nas w organizacji. Ju偶 na etapie rekrutacji zaznaczamy, 偶e ani p艂e膰, ani pochodzenie, ani wiek, ani stan zdrowia czy inne czynniki spo艂eczne nie maj膮 wp艂ywu na wynik zatrudnienia. Licz膮 si臋 dla nas kompetencje kandydatki czy kandydata. Wydaje mi si臋, 偶e bardzo wa偶ne jest, 偶eby w艂a艣nie w takim czym艣 bardzo prostym jak og艂oszenie o prac臋 to zaznaczy膰, zamiast pisa膰 to, co by艂o jeszcze do niedawna popularne i jeszcze to niestety czasem widz臋: „oferujemy prac臋 m艂odym dynamicznym zespole”.

Dzisiaj jest dla bardzo wa偶ny dzie艅 w naszej organizacji, poniewa偶 po 22 miesi膮cach przerwy spowodowanej pandemi膮 otwieramy po raz pierwszy biura. Czas, kiedy nie pracowali艣my z biura wykorzystali艣my na zmiany w obr臋bie tej przestrzeni tak, aby dostosowa膰 j膮 do pracy hybrydowej dla naszych pracownik贸w. Bierzemy tak偶e pod uwag臋, 偶e kto艣 ze wzgl臋du na swoj膮 sytuacj膮 zdrowotn膮 nie b臋dzie m贸g艂 w og贸le do tego biura przyje偶d偶a膰 i b臋dzie pracowa艂 ca艂y czas ze swojego miejsca zamieszkania czy pobytu. To tak偶e otwiera mo偶liwo艣ci wsp贸艂pracy z osobami z nieprawid艂owo艣ciami fizycznymi.

Wracaj膮c do biura to nowo艣ci膮, kt贸r膮 wprowadzili艣my ostatnio jest „cichy pok贸j” – taki, kt贸ry pozwala odci膮膰 si臋 od bod藕c贸w, jaskrawych kolor贸w, ha艂asu czy ostrego 艣wiat艂a. Wierzymy, 偶e on b臋dzie przydatny i wiele os贸b bardzo si臋 ucieszy艂o, 偶e o takim pomieszczeniu pomy艣leli艣my.

Dostosowanie biura i jego okolic do potrzeb os贸b z niepe艂nosprawno艣ciami fizycznymi – to jest kolejna wa偶na rzecz i taka, kt贸r膮 chyba najcz臋艣ciej te偶 w innych firmach widz臋. Co to wa偶ne to, 偶e wprowadzali艣my zmiany z pomoc膮 fundacji, zajmuj膮cej si臋 sprawami os贸b z niepe艂nosprawno艣ciami. Poprosili艣my j膮 tak偶e o audyt wprowadzonych rozwi膮za艅, tak 偶eby mie膰 pewno艣膰, 偶e zrobili艣my wszystko dobrze.

A od takiej ju偶 bardzo korporacyjnej strony to przejrzeli艣my dodatkowo wszystkie nasze procedury zwi膮zane z budynkiem i z miejscami pracy tak, 偶eby je dostosowa膰 do potrzeb os贸b z niepe艂nosprawno艣ciami. Przyk艂adem takiej procedury banalnej, ale bardzo wa偶nej, kt贸ra potencjalnie mo偶e si臋 wydarzy膰 jest konieczno艣ci ewakuacji.

Dla os贸b z problemami natury psychicznej – chocia偶by takich jak ja, gdy偶 choruj臋 na depresj臋 od bardzo wielu lat – istnieje ogrom rozwi膮za艅 – pocz膮wszy od wizyt u psychiatr贸w czy psycholog贸w w ramach oferowanej opieki medycznej przez Employee Assistance Program. Jest on czynny 24 godziny na dob臋. Mog膮 z niego skorzysta膰 zar贸wno pracownicy jak i ich bliscy i uzyska膰 tam pomoc w ka偶dym zakresie 偶ycia. Istotne jest tak偶e to, 偶e dost臋p do Employee Assistance Program nie ko艅czy si臋 z dniem zako艅czenia wsp贸艂pracy mi臋dzy pracownikiem a firm膮, a dopiero po zamkni臋ciu wszystkich proces贸w, kt贸re pracownik rozpocz膮艂 jeszcze w trakcie zatrudnienia.

Wys艂uchaj lub obejrzyj ca艂o艣膰 rozmowy w formie wideo z napisami poni偶ej!