To zaczynamy! Ale jak to zrobić? Jak zacząć rozmawiać o seksie?
Początkowo wydaje się to niełatwym zadaniem. Mogą pojawić się zawstydzenie, skrępowanie i niepewność. To normalne emocje, które towarzyszą nam, gdy robimy coś po raz pierwszy. Nie warto się jednak zrażać, a wytrwale zmierzać do swobodnego i otwartego mówienia o swoich potrzebach.
Moją małżonkę poznałem w osiemdziesiątym siódmym roku i na początku była chętna, aktywna, nasz seks był bardzo udany. Wszystko się zmieniło, kiedy na świecie pojawili się nasi synowie, i trwa to do dzisiaj. Żona przestała mówić o tym, co lubi, co ja dla niej mogę zrobić. Nie chce rozmawiać albo odpowiada kilkoma słowami. Dbamy o siebie oboje, jesteśmy aktywni fizycznie. Żona mi się cały czas podoba. Niestety nie ma szansy na rozmowę, a moje pytania często pozostają bez odpowiedzi.
Nie rozmawiaj o seksie bez stworzenia bezpiecznej i komfortowej atmosfery.
Zacznij od zasygnalizowania partnerowi/partnerce swojej potrzeby i poproś o rozmowę.
Słuchaj… Chciałabym/ chciałbym porozmawiać o moich potrzebach i pragnieniach seksualnych. Jestem także ciekawa/ciekawy, jakie są twoje. Czy możemy się na taką rozmowę umówić Ciepłe, życzliwe zapytanie będzie bardziej zachęcające niż enigmatycznie rzucone zdanie: Musimy pogadać, no wiesz, o TYM.
Ustal z partnerem/partnerką dzień i godzinę, kiedy oboje macie wolne, macie szansę być wypoczęci i będziecie mieć czas dla siebie. Samo czekanie na rozmowę może już być grą wstępną, ale nie musi. Rozmowie o seksie może towarzyszyć wiele emocji. Nie narzucajcie sobie żadnych oczekiwań. Tuż przed rozpoczęciem rozmowy upewnijcie się, czy jesteście na nią gotowi. Jak się czujecie? Zacznijcie od podzielenia się tymi odczuciami. Rozmowę warto rozpocząć od wyrażenia wdzięczności za to, że możecie się spotkać i porozmawiać o swoim potencjale seksualnym. Zapewnij partnera/partnerkę o swoich intencjach. Bądź ciekawa/ciekawy, co mówi druga strona. Nie oceniaj, nie krytykuj, nie oburzaj się, nie używaj obraźliwych słów. Strach przed odrzuceniem to jeden z najczęstszych powodów niepodejmowania rozmów o seksie. Lęk o to, czy druga strona nas wysłucha i nie uzna za wyuzdanych, skutecznie blokuje nas przed swobodnym mówieniem o swoich potrzebach i pragnieniach. Chcesz zostać wysłuchana/wysłuchany? Daj to samo drugiej osobie.
Nie mam ochoty na seks. O pożądaniu
Zainteresowanie seksualne, nazywane inaczej pożądaniem, zmienia się naturalnie u kobiet przez cały okres życia. Intensywność w dążeniu do aktywności seksualnej jest często wypadkową sytuacji życiowej: menopauzy, choroby, początku lub końca związku, śmierci partnera lub partnerki. Niektóre leki stosowane w zaburzeniach depresyjnych mogą również powodować niski popęd seksualny.
Pożądanie to zbiór reakcji i doświadczeń, których źródłem jest biologiczny popęd seksualny (libido). Zespół zachowań związanych z pożądaniem to między innymi fantazjowanie na temat aktywności seksualnej, flirtowanie, a także ogólna motywacja do osiągania podniecenia seksualnego i dążenie do satysfakcji seksualnej w parze lub podczas masturbacji. Natomiast podniecenie dotyczy doznań wynikających z bliskości seksualnej z partnerem/partnerką lub fantazji erotycznych, które przeżywane są na poziomie emocjonalnym i fizjologicznym (ukrwienie warg sromowych, nawilżenie pochwy, twardnienie sutków).
Często mówi się, że ktoś ma wysokie lub niskie libido. To szkodliwe uproszczenie. Nie zgadzamy się z takim podziałem, ponieważ on zakłada, że ktoś decyduje, jak często powinnyśmy mieć ochotę na seks. Trudno mówić o normie. Każdy kolejny związek może mieć inną temperaturę w łóżku. Tymczasem jedynym punktem odniesienia jesteśmy my same – nasze ciało i zdrowie.
Poziom libido jest indywidualny i co więcej, nie jest dany raz na zawsze. Zmienia się przez całe życie człowieka i jest warunkowany przez naszą sytuację rodzinną, partnerską (relacje, konflikty) i zawodową (poziom stresu); również przyjmowane leki mogą w istotny sposób wpłynąć na naszą ochotę na seks.
Zapytałyśmy w ankiecie, co powstrzymuje kobiety przed podjęciem przez nie aktywności seksualnej.
Jedna z respondentek podkreśla swój zupełny brak zainteresowania seksem:
- Nie chce mi się. Ale naprawdę − po prostu mi się nie chce. (kobieta, 49 lat)
Inne osoby wskazywały:
- Zmęczenie fizyczne, złe samopoczucie, choroba. (kobieta, 58 lat)
- Zmęczenie, brak czasu, brak chęci partnera. (kobieta, 56 lat)
- Kłopoty fizjologiczne po niewłaściwym zabiegu, brak motywacji, lęk, wstyd. (kobieta, 64 lata)
Czasami obie strony nie angażują się w aktywność seksualną:
- W parze − niechętny seksowi mąż; samej − brak czasu i wyjście z wprawy. (kobieta, 55 lat)
Warto podkreślić, że najczęstszą odpowiedzią wśród ankietowanych było NIC. Można to oczywiście interpretować w różny sposób, my spróbujemy rozwinąć tę myśl w kierunku pozytywnej seksualności: nic nie stoi na przeszkodzie, żeby doświadczać przyjemności niezależnie od wieku – jak w przypadku tej respondentki: Nic mnie nie powstrzymuje, lubię przyjemność, nawet od czasu do czasu masturbację. (kobieta, 65 lat)
Jeżeli wciąż chciałabyś uprawiać seks, ale zauważasz u siebie niskie libido, warto się zastanowić, najlepiej ze swoim internistą lub ginekologiem, co może być przyczyną tego stanu. […]
A jeśli żaden z tych punktów cię nie dotyczy? Być może potrzebujesz przyjrzeć się swoim potrzebom i oczekiwaniom w łóżku. Sfera seksualna to konstrukcja wieloaspektowa i czasami zrozumienie jej zajmuje sporo czasu, ale uwierz nam, że warto odkryć, co tak naprawdę nas pobudza, a co nas hamuje w seksie.
Ciąg dalszy w książce Najlepsze przed Tobą. O dojrzałej sztuce kochania Klaudii Latosik i Olgi Żukowicz, SILVER oficyna wydawnicza, 2023.
O autorkach
KLAUDIA LATOSIK jest edukatorką seksualną, terapeutką par i psychoterapeutką Gestalt w trakcie szkolenia. Jest członkinią Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach. Uważa, że każdy niezależnie od wieku może cieszyć się zdrowiem intymnym i udanym życiem seksualnym.
OLGA ŻUKOWICZ jest absolwentką psychologii na Uniwersytecie Warszawskim oraz 2-letnich studiów podyplomowych z seksuologii klinicznej na UAM w Poznaniu. Obecnie doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych i Społecznych UG. Jej projekt doktorski dotyczy tożsamości kobiet nieheteronormatywnych 50+. Psychoterapeutka w nurcie integracyjnym w trakcie szkolenia.
