Jak inspirować młode dziewczęta do planowania swojej przyszłości w branży STEM?

Będąc w jednej z podwarszawskich szkół zadałam pytanie grupie dziewczynek z 6 i 7 klasy podstawowej, o to czy któraś z nich ma mamę, pracującą w branży STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Tylko jedna podniosła rękę. Taka sytuacja pojawia się też w innych szkołach. Dziewczynkom brakuje wzorców, które mogłyby przełamać schemat, że zawody w IT uważane są za „niekobiece”.

Po krótkiej rozmowie z uczennicami, na salę wchodzi ekspertka, która jest edukatorką w branży IT, a wcześniej pracowała dla firmy Apple. Opowiada dziewczynkom, jak to się stało, że pracuje w branży związanej z nowymi technologiami. Wyjaśnia młodym słuchaczkom, że mimo że skończyła studia z socjologii, to nie powstrzymało jej to przed spełnieniem swojej pasji – chciała połączyć zamiłowanie do IT z pracą z ludźmi, by pomóc im wdrażać się w stosowaniu nowych technologii i inspirować ich. Podczas prezentacji, można zaobserwować zainteresowanie wśród nastolatek. Wykładowczyni, opowiada o zawodach przyszłości i jakie umiejętności niebawem będą w cenie, tu padają trzy przykłady: kreatywne myślenie, umiejętność pracy w grupie oraz umiejętność rozwiązywania problemów. Ekspertka zadaje pytanie, czy w szkole dziewczynki mają okazję do rozwijania tych umiejętności – na sali zapada cisza. Później dziewczynki oglądają krótki film o programowaniu, a następnie mentorka wyjmuje tablety i rozdaje je dziewczynkom.

Następnym punktem programu jest warsztat: tym razem uczennice będą uczyły się programowania. Ekspertka tłumaczy, jak na podstawie prostej gry można nauczyć się programować. Jedna z uczestniczek stwierdza, że myślała, iż programowanie jest trudniejsze.  Ta część spotkania trwa około godziny. Przerywamy warsztat, bo właśnie przyjechał pan z pizzą, ale dziewczynki nie mogą oderwać się od tabletów i pytają się czy mogą zostać i przedłużyć spotkanie. Wolontariuszka bez chwili wahania mówi, że z wielką chęcią zostanie widząc takie zaangażowanie.

Podczas przerwy na jedzenie, uczestniczki rozmawiają z ekspertką o szczegółach programowania i dopytują się do czego może im posłużyć to narzędzie. Panuje miła i luźna atmosfera, jest przestrzeń na rozmowy. Widać, że uczestniczki projektu czują się bezpiecznie w swoim gronie.

Dziewczynki, które zostały dłużej wymieniają się z ekspertką adresami mailowymi i tym samym zostały objęte przez nią mentoringiem.

Z badań firmy Deloitte z 2016r. wynika, że mniej niż 25% kobiet zajmuje stanowiska w branży IT i w zawodach technicznych. W USA liczba absolwentek uniwersyteckich wydziałów informatyki spadła o połowę pomiędzy rokiem 1987 a 2015* Tam również kobiety odchodzą z firm o profilu STEM dwa razy prędzej niż mężczyźni.** Ta sytuacja powoli się zmienia.

Badając okoliczności tego zjawiska stosunkowo niedawno skupino się na newralgicznym wieku uczniów obu płci, w którym to wybory przyszłych zawodów decydować będą o indywidualnych ścieżkach życiowych. Niedostatecznie też podnoszony jest fakt – jak wielką role odgrywa presja szeroko rozumianego środowiska i tradycyjnych ról kulturowych, które często bezrefleksyjnie niosą ze sobą presje rodziców, nauczycieli, mediów czy rówieśników. Ten wiek to moment, w którym dzieci przestają być postrzegane jako dzieci przez otoczenie, a zaczynają być postrzegane jako młodzież. Co ważniejsze same dzieci stawiają sobie po raz pierwszy pytanie “kim ja będę w przyszłości?”. Ten wiek to początek okresu dojrzewania. Dziewczynki wchodzą w niego wcześniej niż chłopcy. Jak się okazuje ma to znaczące konsekwencje w ich przyszłym wyborze zawodów technicznych.

Obserwacje w wielu krajach wskazują na pewną prawidłowość. Na początku edukacji szkolnej widać podobne zdolności matematyczne u chłopców jak i u dziewczynek. Różnice można zauważyć dopiero w 6-7 klasie podstawowej, czyli na początku okresu dojrzewania. Dziewczęta zaczynają odnosić mniejsze sukcesy w tej dziedzinie, konkurencję zaczynają wygrywać chłopcy. Badania wykazują, że dziewczynki poddane normalnym w ich wieku (11-12 lat) zmianom hormonalnym, zaczynają się w większym stopniu niż poprzednio koncentrować nad sobą. Kierują większą uwagę nad zmianami w swoim ciele. Jest więc duża szansa, że skutkuje to przyjęciem tradycyjnych ról kobiecych takich jak: matka, opiekunka dzieci, fundament ogniska domowego etc. z wykluczeniem zawodów technicznych. W rzeczywistości i praktykach współczesnych wymagań świata pracy jedno i drugie wcale nie muszą się wykluczać a jednak dziewczęta widzi się w bardziej stereotypów kobiecych zawodach, takich jak nauczycielki, bibliotekarki, wychowawczynie, pielęgniarki, itd. To też niesie im przesłanie, że to chłopcy są stworzeni do zawodów związanych z naukami ścisłymi.

PRZECZYTAJ TAKŻE: 7 ZASAD I 21 TECHNIK EFEKTYWNEJ NAUKI, KTÓRE ODMIENIĄ CIEBIE I TWOJE ŻYCIE

Powyższą prawidłowość zauważyła Cathi Rodgveller w Seattle, w USA, pomysłodawczyni projektu IGNITE (akronim od słów Inspiring Girls Now in Technology Evolution). W Stanach Zjednoczonych projekt prowadzony jest już 20 lat i od tego czasu zostało zainspirowanych ponad 60 000 dziewczynek do wyboru kariery w dziedzinie STEM.  Z badań wynika, że na przestrzeni lat 2013 – 2017 odnotowano następujący wzrost – z 5% do 50% dziewczynek wybiera kierunki ścisłe. Obecnie projekt zrzesza absolwentki i mentorki, które wcześniej jako młode dziewczynki brały udział w projekcie, tworząc społeczność wspierających się kobiet.

Innowacją projektu IGNITE, w odróżnieniu od innych, stało się stworzenie „przestrzeni”, w której dziewczęta, w tym newralgicznym wieku, mogą mieć bezpośredni, osobisty i nieformalny kontakt z kobietami, które odniosły sukces w zawodach STEM. Mogą one dowiedzieć się co motywowało te kobiety do wybrania takiej ścieżki zawodowej, jakie trudności, w tym pokonanie stereotypów, napotkały na swojej drodze, co pomogło im w osiągnieciu sukcesu zawodowego. Taka interakcja to środowisko, w którym ma miejsce „czarodziejska magia” – jak ją nazywa Cathi Rodgveller – a mianowicie ma miejsce identyfikacja dziewcząt z prelegentką i świadomość, że one także mają możliwość podobnych wyborów, jeśli tylko poświecą temu swoją energię. A jest o co walczyć, bo to zazwyczaj najlepiej płatne zawody.

Fundacja Rodziny Maciejko zainicjowała projekt IGNITE w Polsce adaptując go do lokalnych warunków. Obecnie trwa etap pilotażu obejmujący kilka szkół z małych miejscowość. Planujemy dalej inspirować dziewczęta poprzez prezentacje kobiet sukcesu z dziedzin nauk ścisłych. Zapraszamy do współpracy wolontariuszki z dziedzin STEM, które chcą zainspirować i podzielić się swoim doświadczeniem.

***

Jeśli zainteresował Cię ten felieton i chciałabyś także podzielić się swoim doświadczeniem z uczennicami zapraszamy do kontaktu: Katarzyna Dymnicka Kierownik Projektu – katarzyna.dymnicka@maciejko.org

Więcej informacji o inicjatywie znajdziesz: http://maciejko.org/witryna/ oraz na globalnej stronie projektu https://www.igniteworldwide.org/.

***

Bibliografia:
*US National Center for Education Statistic (NCES)
**US AnitaB.org (2017)