skuteczne uczenie si臋

Jak skutecznie si臋 uczy膰?

prof. Czes艂aw Nosal, Uniwersytet SWPS

Skuteczne uczenie si臋 zmniejsza wysi艂ek intelektualny, a jednocze艣nie u艂atwia nabywanie nowych umiej臋tno艣ci - wyja艣nia prof. Czes艂aw Nosal, psycholog z II Wydzia艂u Psychologii we Wroc艂awiu.

Jak dzia艂a m贸zg?

M贸zg dzia艂a na podstawie po艂膮czonych system贸w kodowania informacji: przestrzenno-obrazowego i werbalno-abstrakcyjnego. Pierwszy z nich jest pierwotny i ma analogow膮 posta膰. Drugi ma charakter wt贸rny, oparty na z艂o偶onych reprezentacjach umys艂owych (sieciach poj臋膰 i zachodz膮cych mi臋dzy nimi zale偶no艣ciach). Aktywne uczenie si臋 wymaga wi臋c cz臋stej zmiany formy kodowania wiadomo艣ci, dlatego najskuteczniej zapami臋tujemy tworz膮c i przekszta艂caj膮c w艂asne mapy znacze艅 (tzw. mapy semantyczne) lub stosuj膮c rysunki, schematy, tabele oraz indeksy termin贸w. Takie operowanie materia艂em polega na nieustannym zmienianiu gotowych 藕r贸de艂. Istotne jest to dlatego, poniewa偶 ka偶dy z nas r贸偶ni si臋 stylami poznawania, zainteresowaniami oraz posiadan膮 wiedz膮. R贸wnie istotne, co proces przyswajania informacji jest rozumienie. Mechaniczne zapami臋tywanie podatne jest na zniekszta艂cenia, natomiast gdy rozumiemy materia艂, to potrafimy odtworzy膰 regu艂臋, wz贸r, czy histori臋, poniewa偶 opieramy si臋 na ich sensie.

Style uczenia si臋

Organizacja pracy, odporno艣膰 na zak艂贸cenia i strategia zdobywania wiedzy uwarunkowane s膮 mo偶liwo艣ciami poznawczymi. Cz臋艣膰 os贸b uczy si臋 poprzez wierne, systematyczne utrwalanie wiadomo艣ci, oparte na uwadze i pami臋ci kr贸tkotrwa艂ej. Inna technika przyswajania informacji polega na przetwarzaniu szerszego zakresu materia艂贸w, a osoby, kt贸re ucz膮 si臋 w ten spos贸b nie radz膮 sobie ze szczeg贸艂owymi i kr贸tkimi opracowaniami. Tak jak pierwsza grupa ma podej艣cie analityczne i fragmentaryczne, tak druga kszta艂ci si臋 poprzez zrozumienie oraz badanie wielu obszernych 藕r贸de艂. Bez wzgl臋du na indywidualn膮 technik臋 zdobywania informacji, w aktywnym uczeniu si臋 istotne jest stawianie sobie pyta艅 i operowanie materia艂em. Je艣li uczymy si臋 w spos贸b fotograficzny, ale nie rozumiemy przyswajanych materia艂贸w, to ka偶dy b艂膮d b臋dzie nas dezorganizowa艂.

Sk膮d czerpa膰 energi臋 i motywacj臋?

Przed przyst膮pieniem do wa偶nych egzamin贸w, np. matury warto okre艣li膰 cele, warunki oraz metody uczenia si臋. Dzi臋ki temu z 艂atwo艣ci膮 opracujemy plan nauki, dobierzemy podr臋czniki i po艣wi臋cimy odpowiedni膮 ilo艣膰 czasu na przygotowanie. R贸wnie wa偶na, co zaplanowanie etap贸w nauki, jest koncentracja. Nale偶y stworzy膰 tak膮 atmosfer臋, kt贸ra zminimalizuje zewn臋trzne zak艂贸cenia. Konsolidacja nauczonego materia艂u w pami臋ci trwa艂ej zachodzi w czasie snu, dlatego warto tak偶e dba膰 o wypoczynek.

PRZECZYTAJ TAK呕E: Chcesz pobudzi膰 kreatywno艣膰? Zobacz 10 sprawdzonych sposob贸w na rozgrzewk臋 dla umys艂u!

Uczenie si臋 to nie tylko przetwarzanie informacji, ale r贸wnie偶 czynno艣膰 wymagaj膮ca odpowiedniego poziomu aktywacji i motywacji. Aktywacja wynika z pobudzenia fizjologicznego, dobrej kondycji psychicznej, wyspania si臋 i braku napi臋膰. 艁atwo os艂abi膰 aktywacj臋 poprzez zbyt wygodn膮 pozycj臋 cia艂a, wtedy natychmiast stajemy si臋 senni lub nawet zasypiamy. Gdy m贸zg sygnalizuje, 偶e si臋 nudzi, trzeba go czym艣 zaciekawi膰 np. poprzez inne zorganizowanie materia艂u, inny wariant mapy prezentacji materia艂u czy inne pytania. Z tworzeniem motywacji jest trudniej, bo dotyczy sensu uczenia si臋. Warto jednak stawia膰 sobie pytanie jak to, czego uczymy si臋 teraz, oka偶e si臋 przydatne w przysz艂o艣ci.

Do艣膰 szybko (po kilku/kilkunastu minutach) zapominamy przyswojony materia艂 – wynika to z krzywej uczenia si臋 Hermanna Ebbinghausa. Jednak, 偶eby pokona膰 te ograniczenia, powinni艣my zastosowa膰 si臋 do kilku prostych zasad:

  • wielokrotnie powtarza膰,
  • dzieli膰 藕r贸d艂a na sp贸jne cz臋艣ci,
  • akcentowa膰 struktury,
  • weryfikowa膰 rozumienie materia艂u,
  • ale r贸wnie偶 zadawa膰 pytania,
  • rozwi膮zywa膰 zadania,
  • a przede wszystkim pami臋ta膰 o wypoczynku i minimalizowaniu zak艂贸ce艅.

Ju偶 staro偶ytni m臋drcy m贸wili, 偶e powtarzanie jest matk膮 wiedzy. Niemal ca艂膮 psychologi臋 uczenia si臋 kondensuje nast臋puj膮ca wskaz贸wka: powtarzaj materia艂, dbaj o jego struktur臋, zmieniaj rodzaje kodowania i sprawdzaj swoje rozumienie.

***

Autorem tekstu jest聽 prof. dr hab. Czes艂aw Nosal, psycholog, Wydzia艂 Psychologii, Filia we Wroc艂awiu Uniwersytetu SWPS.

Na tej stronie wykorzystujemy cookies. Uzyskujemy do nich dost臋p w celach analitycznych oraz w celu zapewnienia prawid艂owego dzia艂ania strony. Je偶eli nie wyra偶asz na to zgody, mo偶esz zmieni膰 ustawienia w swojej przegl膮darce. Zobacz wi臋cej w Polityce Prywatno艣ci.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close