Klocki uk艂adaj膮ce si臋 w napis BIAS

#Czy偶by – Nie os膮dzaj, nie wiesz wszystkiego

Celem kampanii #czy偶by - Nie os膮dzaj, nie wiesz wszystkiego Klubu Champions of Change, powo艂anego, by inspirowa膰 siebie i innych do wprowadzania nowych standard贸w zatrudnienia oraz rozwoju pracownik贸w, jest budowanie 艣wiadomo艣ci istnienia nie艣wiadomych uprzedze艅 (ang. unconscious bias). Artystka Mary Catherine Starr, autorka publikowanych przez nas grafik, ilustruj膮cych to zjawisko, dzia艂a na rzecz r贸wnouprawnienia kobiet oraz anga偶uje si臋 w walk臋 ze stereotypami, szczeg贸lnie tymi na temat macierzy艅stwa. Pami臋tajmy, 偶e cz臋sto nie wszystko jest takie, jakie wydaje si臋 na pierwszy rzut oka. Czasem warto zastanowi膰 si臋 kilka razy przed wydaniem instynktownej opinii.

Czym s膮 nie艣wiadome uprzedzenia?

Ka偶dy z nas dzia艂a wed艂ug pewnych schemat贸w i g艂臋boko zakorzenionych przekona艅 – to pierwotna cecha, kt贸ra pozwala instynktownie reagowa膰 na zagro偶enia. Dzi臋ki niej ludzko艣膰 mia艂a mo偶liwo艣膰 przetrwa膰 i聽 ewoluowa膰. Niestety to, co doskonale sprawdza艂o si臋 w czasach prehistorycznych, wsp贸艂cze艣nie mo偶e czasem sprawia膰 problemy. Nie艣wiadome uprzedzenia wobec innych ludzi 聽wp艂ywaj膮 na decyzje, kt贸re wydaj膮 si臋 obiektywne, a jednak mog膮 prowadzi膰 do dyskryminacji. Na stereotypowe my艣lenie o innych wp艂ywa bardzo wiele czynnik贸w – m.in. p艂e膰, wiek, narodowo艣膰, wygl膮d, pochodzenie, imi臋 czy nawet podobie艅stwo naszych rozm贸wc贸w do nas samych lud do kogo艣 innego.聽

Grafika do kampanii #Czy偶by

Tylko 录 Polak贸w w wieku 60+ uwa偶a, 偶e jest dobrze traktowana na rynku pracy

Jednym z nie艣wiadomych uprzedze艅, kt贸rego skutki cz臋sto wida膰 w 艣rodowisku biznesowym, jest聽ageizm, czyli ocenianie ze wzgl臋du na wiek. Wed艂ug najnowszego聽raportu聽Polskiego Instytutu Ekonomicznego tylko 录 os贸b w wieku powy偶ej 60 lat uwa偶a, 偶e s膮 dobrze traktowane na rynku pracy, a聽blisko 70 proc. os贸b w wieku 50-59 lat wola艂oby zatrudni膰 30-letniego m臋偶czyzn臋 ni偶 tak samo wykwalifikowanego 60-latka. Jednocze艣nie od 89 proc. do 92 proc. badanych (w zale偶no艣ci od grupy wiekowej) zgodzi艂o si臋 z twierdzeniem, 偶e ludzie w wieku powy偶ej 60 lat s膮 bardziej odpowiedzialni, a zdaniem od 64 proc. do 77 proc. dzi臋ki do艣wiadczeniu s膮 w stanie odnale藕膰 si臋 w nowych sytuacjach.聽

Grafika do kampanii #Czy偶by

W przeprowadzonym na potrzeby badania eksperymencie 28-letni kandydaci w Warszawie otrzymywali propozycj臋 zatrudnienia czterokrotnie cz臋艣ciej ni偶 ich 52-letni konkurenci. Jednocze艣nie,聽wraz ze wzrostem wymaganych przez pracodawc臋 kwalifikacji, ros艂a skala dyskryminacji starszych kobiet. Odsetek pozytywnych odpowiedzi, kt贸re otrzyma艂a 52-latka poszukuj膮ca pracy niewymagaj膮cej do艣wiadczenia, wyni贸s艂 zaledwie 7,5 proc. – to najni偶szy wynik w ca艂ym badaniu.聽

14 proc. kobiet przed przyj臋ciem awansu powstrzymywa艂aby obawa, 偶e nie dadz膮 rady pogodzi膰 pracy z wychowaniem dzieci

Wp艂yw na sytuacj臋 Polek na rynku pracy niew膮tpliwie ma fakt, 偶e to one zazwyczaj po艣wi臋caj膮 kilka lat lub nawet ca艂o艣膰 swojej kariery na rzecz opieki nad dzie膰mi, czy starszymi cz艂onkami rodziny. Jak podaje GUS, obowi膮zki zwi膮zane z 偶yciem rodzinnym to najcz臋stsza przyczyna bierno艣ci zawodowej kobiet w wieku produkcyjnym – w przypadku m臋偶czyzn s膮 to zazwyczaj czynniki losowe, jak choroba i niepe艂nosprawno艣膰. Kobiety w Polsce nadal zarabiaj膮 mniej ni偶 m臋偶czy藕ni, dodatkowo po powrocie z urlopu macierzy艅skiego przez 2-3 lata nie s膮 brane pod uwag臋, kiedy w firmie pojawia si臋 mo偶liwo艣膰 awansu – socjologowie nazywaj膮 to zjawisko „kar膮 za macierzy艅stwo”. Zdaniem 79 proc. kobiet przeszkod臋 w awansie stanowi膮 dla nich w艂a艣nie stereotypy p艂ci. Omija je te偶 tzw. podwy偶ka inflacyjna, a wi臋kszo艣膰 firm tego p贸藕niej nie wyr贸wnuje. Trudno si臋 wi臋c dziwi膰, 偶e w razie potrzeby to one cz臋艣ciej rezygnuj膮 z kariery, bo ma to mniejszy wp艂yw na domowy bud偶et. Jednocze艣nie jednak kobiety, kt贸re zdecyduj膮 si臋 po艣wi臋ci膰 wychowaniu dzieci, s膮 cz臋sto oceniane przez innych jako pozbawione ambicji. Wed艂ug badania Fundacji Sukcesu Pisanego Szmink膮 14 proc. kobiet przed przyj臋ciem awansu powstrzymywa艂aby obawa, 偶e nie dadz膮 rady pogodzi膰 pracy z wychowaniem dzieci, a zdaniem 12 proc. istotny wp艂yw na tak膮 decyzj臋 mia艂oby wsparcie w opiece nad dzie膰mi i wi臋ksze partnerstwo w zwi膮zku.聽

Grafika do kampanii #Czy偶by

Ta ostatnia kwestia jednak wci膮偶 stanowi problem – wed艂ug聽danych ZUSuz urlop贸w rodzicielskich korzysta zaledwie 1 proc. m臋偶czyzn. Na rynku nadal funkcjonuje silny stereotyp, kt贸ry przypisuje kobiecie obowi膮zek brania zwolnienia, kiedy co艣 dzieje si臋 z dzieckiem. Je艣li chce tak zrobi膰 ojciec, cz臋sto spotyka si臋 z niech臋ci膮. By膰 mo偶e na postrzeganie tej sytuacji wp艂yn膮 planowane zmiany w przepisach dotycz膮cych urlop贸w rodzicielskich, kt贸ra zak艂adaj膮 jego podzia艂 mi臋dzy oboje rodzic贸w.聽

Nie艣wiadome uprzedzenia s膮 tak silne, 偶e przejmuje je nawet sztuczna inteligencja, wy艂apuj膮c pewne niuanse i wzorce zachowa艅 w wypowiedziach, na podstawie kt贸rych uczy si臋 ludzkich zachowa艅. Jedyn膮 drog膮 zapobiegania dyskryminacji wynikaj膮cej z nie艣wiadomych uprzedze艅 jest聽艣wiadomo艣膰 ich istnienia, niepoddawanie si臋 pierwszym wra偶eniom i zastanawianie si臋 nad powodami konkretnych decyzji, a w firmach –聽wprowadzanie procedur聽maj膮cych im zapobiega膰, np. dbanie o r贸偶norodno艣膰 przy budowaniu zespo艂贸w i r贸wne traktowanie grup dyskryminowanych w stosunku do innych.聽

Grafika do kampanii #Czy偶by