Eksperci są zgodni, że posiadanie kompetencji przyszłości nawet w niewielkim zakresie to już nie wybór czy przywilej, a konieczność. Polacy przebadani przez Pracuj.pl są świadomi wyzwań, które są przed nimi. 66% uważa, że kompetencje cyfrowe będą coraz ważniejsze na rynku pracy, a 72% – że rozwój technologii będzie zmuszał pracowników do coraz częstszego nabywania nowych umiejętności.
W dyskusji na temat technologii w kontekście pracy bardzo często skupiamy się na branży IT i jej kandydatach. Oczywiście rozwój tego sektora to jeden z kluczowych tematów dla przyszłości gospodarki, w tym perspektyw wzrostu po zakończeniu pandemii koronawirusa. A jednak gdzieś w tle, wciąż zbyt cicho toczy się równie ważna, a może nawet ważniejsza debata. Mowa w niej o kompetencjach cyfrowych Polaków. Znaczenie tej dyskusji wykracza daleko poza ściśle rozumianą branżę nowych technologii. Dotyczy ona bowiem każdego z nas
Kompetencje cyfrowe, czyli co?
Według Fundacji Digital University kompetencje cyfrowe to „wiedza, umiejętności i postawy pozwalające w sposób efektywny, poprawny, bezpieczny, krytyczny, kreatywny i etyczny wykonywać zadania, rozwiązywać problemy, komunikować się, zarządzać informacją, współpracować, tworzyć i dzielić się treściami”. W praktyce zawodowej oznacza to zazwyczaj umiejętność szukania informacji cyfrowych, a także umiejętność obsługi różnorodnych sprzętów i systemów wspierających wykonywanie obowiązków.
Przykłady kompetencji cyfrowych
Do podstawowych kompetencji cyfrowych należą m.in.: obsługa smartfona czy komputera, korzystanie z Internetu i ze skrzynki e-mail albo komunikatora, wyszukiwanie treści online i przeglądanie stron www. To są jednak kompetencje, bez których pewnie nie wyobrażasz sobie życia codziennego. Wiele z tych rzecz jest też bezwzględnie wymaganych przez pracodawców. Mimo to warto zdać sobie sprawę, że prawie 5 000 000 Polaków w wieku 16-74 lata wciąż nie posługuje się komputerem czy Internetem (według danych GUS za 2019 rok). Skala wykluczenia cyfrowego jest więc ogromna.
Według wskaźnika Digital Economy and Society Index (DESI), tworzonego przez Eurostat, 56% mieszkańców Unii Europejskiej posiada podstawowe umiejętności cyfrowe. Pomimo jeszcze większego niż dotychczas wyboru ofert dla osób rozwijających swoje kompetencje w wykorzystaniu technologii, Polacy wciąż wypadają na tym tle niekorzystnie. Według danych Eurostatu tylko 43% Polaków w wieku 16-74 lat posiada je na podstawowym poziomie, co było trzecim najniższym wynikiem w Unii Europejskiej.
Polacy postrzegają swoje kompetencje cyfrowe optymistycznie
Tymczasem już raport Pracuj.pl „Cyfrowa ewolucja pracy” z 2021 roku wykazał, że Polacy postrzegają swoje kompetencje cyfrowe stosunkowo optymistycznie. 2/3 Polaków badanych przez serwis wystawiło pozytywną ocenę swoim kompetencjom cyfrowym. Kolejne 30% oceniło je średnio, a tylko 4% – negatywnie. Takie postawy wyraźnie kontrastują z zewnętrznymi badaniami oraz sygnałami od pracodawców. Jak wskazują ustalenia Polskiego Instytutu Ekonomicznego, aż 91% polskich firm sygnalizuje problemy z rekrutacją odpowiednich kandydatów. Co więcej, wśród najważniejszych kompetencji poszukiwanych przez pracodawców w najbliższej przyszłości znalazły się właśnie podstawowe umiejętności cyfrowe. Łatwo zatem wyciągnąć wniosek, że jeśli chcesz rozwijać swoją karierę na ciągle zmieniającym się rynku pracy, powinnaś skupić się na rozwoju swoich kompetencji cyfrowych.
KRÓTKIE ĆWICZENIE DLA CIEBIE
Zaznacz dziedziny życia, w których posługujesz się swoimi kompetencjami cyfrowymi:
- Sprawy codzienne (np. e-zakupy, zamówienie cateringu online, rezerwacja biletu do kina, korzystanie z e-urzędu, opłata za parkometr, zakup biletu autobusowego, wypełnienie deklaracji PIT online);
- Relacje (np. komunikacja z bliskimi, kontakt z dziećmi, obsługa mediów społecznościowych);
- Praca i rozwój zawodowy (np. korzystanie z aplikacji i programów umożliwiających pracę zdalną, poszukiwanie pracy, rozmowa kwalifikacyjna online, rozwój kariery, udział w webinarach i e-kursach, certyfikacje online);
- Zdrowie (np. umawianie wizyt online, korzystanie z e-recept, korzystanie z aplikacji sportowych i monitorujących zdrowie).
Jak pewnie zauważyłaś, kompetencje cyfrowe to umiejętności, z których korzystamy praktycznie w każdej dziedzinie życia. Osoby, które posiadają i rozwijają kompetencje cyfrowe, już dziś mogą liczyć na znacznie większy wybór ofert zatrudnienia, lepsze warunki pracy czy wynagrodzenie. W przyszłości te zjawiska będą nabierać mocy. Pracodawcy i kandydaci muszą zdawać sobie sprawę z tego, że kompetencje cyfrowe stały się kluczowym czynnikiem budowy dobrej kariery, bardziej odpornej na przyszłe zawirowania rynku pracy.
Czy wiesz, czym jest Digital Mindset?
Digital Mindset to zbiór postaw i przekonań, które umożliwiają rozumienie technologii i sprawne poruszanie się w stale ewoluującym świecie. To nastawienie na rozwój, innowacje, chęć poznania i zrozumienia nowych technologii. To otwartość na wchodzenie w interakcję z cyfrowym światem i efektywne wykorzystywanie narzędzi cyfrowych w życiu zawodowym i osobistym. Osoba, którą cechuje Digital Mindset, jest głodna wiedzy, proaktywnie uczestniczy w tworzeniu innowacji, chętnie eksperymentuje i wdraża nowatorskie rozwiązania. Są to zachowania, które każdy może w sobie rozwijać i doskonalić
Jednak kompetencje cyfrowe wykraczają daleko poza obszar obsługi komputera czy social mediów. Do kompetencji cyfrowych zaliczamy także: programowanie i tworzenie stron www, testowanie aplikacji, obszary związane z cyberbezpieczeństwem, kreowanie czy korzystanie ze sztucznej inteligencji. Są to kwestie, które mogą brzmieć dla Ciebie teraz jak czarna magia, ale jednocześnie są też obszarami, w których stale poszukuje się nowych pracowników, a wynagrodzenia są na bardzo wysokim poziomie. Co więcej, do branży IT można się przebranżowić stosunkowo szybko odpowiadając na zapotrzebowanie pracodawców.
Powyższy fragment pochodzi z bezpłatnego e-booka „Jutro zaczyna się dziś. Kompetencje i zawody przyszłości” stworzonego na potrzeby programu sukcestoja.pl we współpracy z ekspertami z Grupy Pracuj i The:Protocol. Rynek pracy zmienia się dynamicznie, a wpływ na to ma wiele czynników. Wśród nich możemy wymienić m.in. postęp technologiczny czy digitalizację, ale również pandemię. Wielu z nas przekonało się na własnej skórze, jak umiejętności, które były do tej pory cenne, zostały przesunięte na drugi plan. Co zajęło ich miejsce? W tym e-book znajdziesz kompetencje i zawody przyszłości. Podpowiadamy, na jakie branże warto zwrócić uwagę i w których kierunkach się rozwijać. Przedstawiamy również listę profesji, które w bliższej i dalszej przyszłości zyskają na popularności.
