W ostatnim czasie powstaje wiele rankingów pokazujących kompetencje przyszłości. Choć umiejętności w nich przedstawione często są różnie nazywane, to można zauważyć, w którym kierunku zmierzają. Pracodawcy będą poszukiwać pracowników inteligentnych emocjonalnie, którzy stawiają na ciągły rozwój. Uczących się, ale także na tyle elastycznych, że są w stanie oduczyć się tego, co w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu nie jest już aktualne i potrzebne. Osób, które potrafią się odnaleźć w wirtualnych zespołach. Poniżej znajdziesz listę kompetencji przyszłości, którym postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej!
Lifelong learning
Trudno powiedzieć, że lifelong learning jest konkretną umiejętnością. Bardziej pasuje tu stwierdzenie, że to niesłabnąca chęć zdobywania nowej wiedzy i systematycznie wkładany w to wysiłek. To również świadomość, że ciągły rozwój jest jedynym sposobem na przystosowanie się do dynamicznych zmian. Im więcej wiemy, im świeższa jest nasza wiedza, tym bardziej atrakcyjni jesteśmy na rynku pracy.
A prawda jest taka, że uczenie się nowych rzeczy nigdy wcześniej nie było tak proste jak dziś. Wystarczy dostęp do Internetu i otwarta głowa. Kanały społecznościowe są skarbnicą wypowiedzi ekspertów, darmowych materiałów edukacyjnych czy grup specjalizacyjnych, w których można zasięgnąć opinii specjalistów. Bez wychodzenia z domu możemy także uczestniczyć w kursach prowadzonych przez najlepsze uniwersytety i instytuty świata.
Zdolność do oduczania się
Stała chęć do nauki to jedno, ale niezwykle ważna jest też umiejętność do oduczania.
Absolutnie nie chodzi o to, by z dnia na dzień, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, zapomnieć wszystko to, czego do tej pory się nauczyliśmy, co usłyszeliśmy czy czego się dowiedzieliśmy. Chodzi tu o elastyczność, o otwartą głowę i pozbywanie się z niej ograniczających przekonań, nawyków czy nieaktualnych informacji.
W momencie, gdy odrzucimy tę sztywność w myśleniu, umysł będzie w stanie być bardziej kreatywny, ciekawy, będzie miał możliwość dostrzec inne perspektywy.
Każdy pracodawca poszukuje i docenia pracownika, który szybko się uczy - zwłaszcza w sytuacjach bezprecedensowych. Jednak ze względu na dynamiczne środowisko, w którym współcześnie funkcjonujemy, ograniczony czas i konieczność szybkiego działania ważna jest także umiejętność zupełnie odwrotna, czyli zdolność do oduczania się. Postęp technologiczny i tempo pracy wymagają od nas elastyczności. Musimy brać pod uwagę, że metody i schematy, które wypracowaliśmy jakiś czas temu teraz muszą zostać adaptowane albo wręcz zastąpione przez nowsze. Stale chcemy przyswajać nową wiedzę, więc w końcu musi przyjść moment, kiedy tej nieaktualnej będziemy musieli się pozbyć.
Analiza, sense-making i myślenie krytyczne
Trzy powyższe umiejętności można określić jako posiadanie otwartego, elastycznego umysłu. Bo tylko taki umysł jest w stanie rozumieć, analizować, logicznie myśleć, łączyć fakty, podważać, szukać i selekcjonować informacje, stawiać czoła wyzwaniom.
Sense-making w wolnym tłumaczeniu to nadawanie sensu, czyli umiejętność, która pozwala na dokładne rozumienie rzeczywistości. By znaleźć sens czy też znaczenie, niezbędne jest włożenie wysiłku w próbę zrozumienia danego zjawiska. Jest to więc proces zdobywania nowej wiedzy, ale w ścisłej współpracy ze zdobytymi wcześniej doświadczeniami. Sense-making wymaga ciekawości, chęci odpowiedzenia sobie na pytania: jak to się dzieje, co to znaczy, co się z tym wiąże, jaka jest w tym moja rola, co mogę zrobić?
Krytyczne myślenie pomaga w dokonaniu obiektywnej, realnej oceny sytuacji. Osoba wykazująca się myśleniem krytycznym nie przyjmuje bezrefleksyjnie stanu rzeczy – wręcz przeciwnie, zadaje pytania, szuka ciągu przyczynowo-skutkowego, podważa, jest wrażliwa na manipulacje.
Zdolności analityczne nie są zarezerwowane dla detektywów
Można je w sobie wyćwiczyć i to za pomocą całkiem przyjemnych metod!
Oto kilka z nich!
- CZYTAJ KSIĄŻKI – regularnie i sumiennie, kiedy tylko masz wolną chwilę, choćby 5 minut! Czytaj kryminały i powieści detektywistyczne, szukając wskazówek i sieci powiązań.
- OGLĄDAJ SERIALE – z zagadką i intrygą w tle, by – podobnie jak w przypadku książek – mieć szansę na szukanie ukrytych znaczeń i poszlak.
- UCZ SIĘ NOWYCH RZECZY – to niesamowicie stymuluje mózg! Rozpocznij naukę języka obcego, zapisz się na kurs na prawo jazdy, zacznij haftować, robić zdjęcia aparatem analogowym lub rozpocznij kurs z grafiki komputerowej. Zrób dla siebie to, co od dawna odkładasz.
- GRAJ W GRY – szachy, warcaby, rozwiązuj sudoku, nonogramy. Kup sobie książeczkę z łamigłówkami, by mieć ją zawsze pod ręką lub pobierz na swój telefon aplikację z grami logicznymi.
Praca w wirtualnych zespołach
Pandemia sprawiła, że praca zdalna stała się czymś zupełnie naturalnym i niezwykle docenianym przez pracowników. Wystarczy popatrzeć na statystyki, które mówią, że większość osób po prostu nie chce już pracować stacjonarnie. Według badania Pracuj.pl „Nowe oblicza pracy” (marzec 2022) większość osób, które w pandemii realizowały obowiązki w ten sposób, nie chce z niego rezygnować. Aż 86% respondentów pracujących w marcu 2022 roku zdalnie lub hybrydowo chciało być zatrudnionymi na tych zasadach w perspektywie co najmniej kolejnych 1-2 lat. W tej grupie 27,5% deklaruje, że najchętniej w ogóle nie pojawialiby się w biurze. Łącznie aż 27% ogłoszeń widniejących na portalu Pracuj.pl pod koniec I półrocza 2022 roku dotyczyło pracy zdalnej lub hybrydowej. Wykonywanie zadań w pełni poza siedzibą firmy umożliwiało 16% ofert. Utrzymująca się wysoka popularność pracy zdalnej i hybrydowej jest odpowiedzią na oczekiwania pracowników.
Wirtualna praca ma bez wątpienia wiele zalet. Warto mieć jednak świadomość, że praca w wirtualnych zespołach, gdzie każdy pracuje z innego miejsca na ziemi wymaga pewnych umiejętności. Nie każdy się w niej odnajdzie. Bezpośrednie kontakty ze współpracownikami zastąpione są wideokonferencjami, spotkaniami online, telefonami i mailami. A te z kolei, choć szybkie i wygodne, pozbawiają relacje emocji i bliskości.
Gdy komunikujemy się z innymi twarzą w twarz, możemy czytać nie tylko z wypowiadanych słów, ale też głosu, spojrzenia i mowy ciała. To sprawia, że niezwykle ważne jest pielęgnowanie w sobie szczególnej uważności, inteligencji emocjonalnej i umiejętności komunikacyjnych.
Wiemy już od czasów pandemii, że to, co dawała nam obecność w biurze - wzmacnianie poczucia przynależności. Do firmy, do idei, do naszych współpracowników. Pracując w wirtualnym zespole, nie można zapomnieć o tym, by te relacje wzmacniać i o nie dbać. Dlatego warto podczas spotkań, zanim przejdziemy do rozmów służbowych, porozmawiać o tym, jak mają się osoby po drugiej stronie ekranu. Pamiętaj o tym, aby włączać kamery podczas spotkań. Nie zastąpi to spotkania bezpośredniego, ale na pewno skróci dystans pomiędzy uczestnikami rozmowy. Jeśli nie jest to konieczne, staraj się nie wysyłać maili poza standardowymi godzinami pracy. Nie odpowiadaj na wiadomości o 3 w nocy, bo wśród Twoich współpracowników może wzbudzić to poczucie, że oczekujesz odpowiedzi właśnie wtedy. Jeśli masz do swojego szefa czy współpracowników pilną sprawę, nie zarzucaj ich jednocześnie mailami, SMS-ami i telefonami. Zaznacz, że to ważna dla Ciebie kwestia, ale nie wywieraj niepotrzebnej presji. To działaj również w drugą stronę. Jeśli sama nie możesz zająć się jakąś sprawą od razu, daj znać współpracownikowi, że dotarła do Ciebie jego prośba i wskaż, kiedy będziesz mogła się nią zająć.
Umiejętności interpersonalne i inteligencja emocjonalna
Inteligencja emocjonalna z definicji pomaga w identyfikacji naszych stanów emocjonalnych oraz odczytywanie ich u innych ludzi. Można stwierdzić, że dzięki niej zauważamy więcej. Ludzie, którzy wyróżniają się dojrzałością emocjonalną w podejmowaniu decyzji, obok uczuć i intuicji, kierują się także logiką i faktami, dzięki czemu łatwiej im dokonywać trudnych wyborów.
Osoby, które wykazują się wysoką inteligencją emocjonalną:
– potrafią przyjmować konstruktywną krytykę,
– wiedzą jak motywować innych do działania,
– szybko nawiązują relacje, także te biznesowe,
– potrafią zarządzać swoimi emocjami, trzymać je na wodzy nawet w najbardziej stresujących sytuacjach,
– łatwiej im przychodzi rozwiązywanie konfliktów i poszukiwanie konsensusu pomiędzy poróżnionymi stronami.
OBEJRZYJ WEBINAR
Obsługa maszyn
Według raportu „The Future of Jobs” Światowego Forum Ekonomicznego do 2025 roku wyrówna się czas spędzany w pracy przez człowieka i maszynę. Tempo wdrażania technologii w kolejnych latach pozostanie niezmienne, a w niektórych sektorach wzrośnie. Szacunki przewidują, że do 2025 r. nawet 85 mln miejsc pracy na całym świecie może zostać zastąpionych przez maszyny i procesy automatyzacji, a jednocześnie powstanie 97 mln nowych ról. Oznacza to dla wielu osób konieczność przekwalifikowania lub przebranżowienia.
Można zatem pokusić się o stwierdzenie, że… MASZYNY NIE ODBIERAJĄ LUDZIOM PRACY. Sprawiają jednak, że zmienia się jej forma.
Roboty mogą wykonywać czynności powtarzalne, gdy mówimy o automatyzacji. Jednakże wszędzie tam, gdzie niezbędne jest podejmowanie decyzji, nakreślanie kierunku, kreatywność, opiniowanie czy empatia, człowiek jest i będzie niezastąpiony.
Nie ma co ukrywać, że połączenie kompetencji człowieka i maszyny otwiera nowe możliwości. A wachlarz jest naprawdę szeroki. Mamy sztuczną inteligencję, ale najpierw człowiek musi jej nauczyć konkretnych rzeczy – analizy i wyciągania wniosków na jej podstawie. Mamy drony, ale dopóki człowiek nie zacznie nim sterować nie uzyskamy efektu, który chcemy. Mamy nawet drukarki 3D, które mogą stworzyć narządy do operacji, ale nie zrobią tego jeżeli człowiek najpierw nie pokaże im jak taki organ musi wyglądać i jaką funkcję będzie spełniać.
Należy więc patrzeć na ten związek człowieka i maszyny jak na szansę dla własnego rozwoju, nie zagrożenie.
Powyższy fragment pochodzi z bezpłatnego e-booka „Jutro zaczyna się dziś. Kompetencje i zawody przyszłości” stworzonego na potrzeby programu sukcestoja.pl we współpracy z ekspertami z Grupy Pracuj i The:Protocol.
Rynek pracy zmienia się dynamicznie, a wpływ na to ma wiele czynników. Wśród nich możemy wymienić m.in. postęp technologiczny czy digitalizację, ale również pandemię. Wielu z nas przekonało się na własnej skórze, jak umiejętności, które były do tej pory cenne, zostały przesunięte na drugi plan. Co zajęło ich miejsce? W tym e-book znajdziesz kompetencje i zawody przyszłości. Podpowiadamy, na jakie branże warto zwrócić uwagę i w których kierunkach się rozwijać. Przedstawiamy również listę profesji, które w bliższej i dalszej przyszłości zyskają na popularności.
