Komisja Europejska oficjalnie rozpoczęła nową kampanię mającą na celu uświadomienie ofiarom przemocy ich praw, oraz zapewnienie ich o wsparciu, jakie mogą otrzymać.
Chcąc podkreślić znaczenie troski o ofiary przestępstw, osoby publiczne, takie jak Katarzyna Janicka-Pawłowska – koordynatorka Komisji Europejskiej ds. praw ofiar i Maria Rotkiel – psycholożka, terapeutka, trenerka rozwoju osobistego, wzięły udział w akcji promującej kampanię pod tytułem #EyesOpen, która polegała na patrzeniu się w oczy drugiej osoby bez mrugnięcia, zachęcając tym samym do zwracania uwagi na potencjalne ofiary przemocy.
Kampania jest częścią pierwszej w historii, Unijnej Strategii na rzecz praw ofiar przestępstw, której celem jest zadbanie o to, aby wszystkie ofiary wszelkich przestępstw mogły w pełni korzystać ze swoich praw.
Musimy dostrzec ofiary przemocy wśród nas i zapewnić im wsparcie którego potrzebują, aby odzyskać zdrowie i spokojne życie – powiedział Komisarz ds. sprawiedliwości Unii Europejskiej Didier Reynders. Wiele osób jednak nadal nie jest świadomych swoich praw ani tego, jak mogą z nich korzystać – dodał.
Przed rozpoczęciem kampanii Komisja Europejska przeprowadziła w Polsce reprezentatywne badanie wśród osób w wieku od 18 do 30 lat, aby ocenić świadomość praw ofiar. Celem badania było również uzyskanie wiedzy na temat dostępności usług wsparcia i możliwości zgłaszania przestępstw.
Badanie wykazało, że 41% osób ankietowanych w Polsce nie wie, że ofiarom przestępstw w UE przysługują konkretne prawa. Nawet połowa z tych, którzy są tego świadomi, nie zna tych praw. Kluczowe jest zatem to, aby ofiary, ich przyjaciele i rodzina znali przysługujące im prawa i potrafili z nich korzystać .
Z tego samego badania wynika, że 79% osób ankietowanych w Polsce poleciłoby ofiarom szukanie pomocy z wykorzystaniem profesjonalnych usług wsparcia. Dlatego też kampania nie tylko wyjaśnia jakie prawa przysługują ofiarom przestępstw, ale także przedstawia listę organizacji pomocowych, do których ofiary mogą zwrócić się o wsparcie.
O badaniu
ICF International, firma konsultingowa, przeprowadziła badanie podstawowe w celu oceny świadomości praw ofiar, a także dostępnych usług wsparcia i możliwości zgłaszania przestępstw. Badanie zostało przeprowadzone online w 10 państwach członkowskich UE i zgromadziło ponad 4 tys. odpowiedzi, co pozwoliło na uzyskanie rzetelnych i wiarygodnych wniosków.
Podstawowe prawa ofiar
W UE ofiary przestępstw dysponują solidnym zestawem praw, które obejmują:
- Prawo do zrozumienia i bycia zrozumianym: Cała komunikacja z ofiarami musi być prosta i łatwa do zrozumienia.
- Prawo do informacji: Ofiary mają prawo do otrzymania informacji na temat wsparcia, kompensacji, sprawiedliwości naprawczej, ochrony. Są informowane, jak zgłaszać przestępstwa i jak uzyskać dostęp do porady prawnej.
- Prawo do otrzymania wsparcia: Wszystkie ofiary mają prawo do bezpłatnych i poufnych usług pomocy dla ofiar.
- Prawa proceduralne: Ofiary mają zestaw praw, takich jak prawo do bycia wysłuchanym, prawo do pomocy prawnej, prawo do decyzji w sprawie odszkodowania od sprawcy.
- Prawo do ochrony: Ofiary i członkowie ich rodzin mają prawo do ochrony przed wtórną i ponowną wiktymizacją, zastraszaniem i odwetem. Ofiary przestępstw mają prawo do indywidualnej oceny sytuacji.
O strategii UE na rzecz praw ofiar:
Głównym celem strategii UE w zakresie praw ofiar (2020 – 2025) jest zapewnienie, aby wszystkie ofiary wszelkich przestępstw, niezależnie od tego, gdzie w UE i w jakich okolicznościach doszło do przestępstwa, mogły w pełni polegać na swoich prawach. W tym celu nakreślono w niej działania dla Komisji Europejskiej, państw członkowskich i społeczności cywilnej.
Wszystkie informacje o przestępstwach, prawach ofiar i organizacjach pomocowych w Polsce dostępne są na stronie kampanii.
