Czym skorupka za młodu…
To w dzieciństwie znajduje się źródło wielu naszych emocji, myśli, nawyków, przekonań, naszych sukcesów i niepowodzeń. Jest tam też wiele odpowiedzi na pytania, które sobie zadajemy jako dorośli. Mówią o tym zarówno staropolskie przysłowia, jak i liczne badania naukowe oraz eksperci od psychologii rozwoju.
Jak wynika z badania „Wpływ dzieciństwa na dalsze życie człowieka” przeprowadzonego przez Fundację Świętego Mikołaja w 2021 roku ponad 40% badanych uznaje dzieciństwo jako najważniejszy okres dla kształtowania się ich osobowości. Również prawie co trzeci Polak ma mieszane uczucia związane z własnym dzieciństwem ze względu na sytuację rodzinną i/lub finansową.
Jeśli więc zastanawiasz się nad swoją relacją z pieniędzmi, warto przyjrzeć się relacjom z pieniędzmi, które obserwowałaś w domu rodzinnym. Zastanów się, czy Twoi rodzice rozmawiali otwarcie na temat pieniędzy? W jakim tonie się o nich wypowiadali? Czy comiesięczne płacenie rachunków było przykrym obowiązkiem czy raczej normalną czynnością? A może finanse stanowiły zawsze kość niezgody, były tematem tabu, którego nie należało poruszać? Jak wspominasz Wasz poziom życia? W jaki sposób rodzice gospodarowali finansami – czy wydawali więcej niż zarabiali, zadłużali się, czy raczej gromadzili poduszkę finansową? Czy obydwoje rodziców pracowało? Czy rodzice mieli równy dostęp do wspólnego konta? Czy w domu mieliście wszystko, czy raczej masz poczucie, że zawsze czegoś Ci brakowało? Będąc w sklepie mogłaś włożyć do koszyka ulubiony smakołyk, czy zazwyczaj kończyło się stwierdzeniem, że nie ma na to pieniędzy? Czy pieniądze były środkiem do osiągnięcia celów, czy raczej tym celem były same pieniądze? Otrzymywałaś kieszonkowe? Rodzice nauczyli Cię nimi dysponować?
Posiadanie pieniędzy nie jest w mojej naturze
Nie mogę się z tym zgodzić. Cechy osobowości przekładają się na to, w jaki sposób myślimy o pieniądzach i w jaki sposób nimi dysponujemy. Dużo zależy od tego, czy masz wysoką czy niską samoocenę, czy wierzysz w siebie, w swój potencjał, czy dobrze o sobie myślisz, doceniasz własną wartość. Znaczenie ma również to, czy jesteś asertywna, sumienna, stabilna emocjonalnie, czy jesteś intro- czy ekstrawertyczką.
Badania pokazują, że osoby o wysokiej samoocenie traktują pieniądze jako narzędzie do osiągania celów. Dla osób, które umniejszają własnej wartości – celem są pieniądze i będą dążyć do tego, by je zdobyć, dla samego faktu posiadania. Głęboko bowiem wierzą w to, że pieniądze definiują człowieka, oznaczają prestiż, dają przewagę.
Osoby, które są systematyczne i sumienne mają więcej zasobów, by skuteczniej planować swoją przyszłość oraz wydatki. Samodyscyplina pozwala im trzymać w ryzach zachcianki, są w stanie odroczyć nagrodę w czasie, w przeciwieństwie do osób, które są niezdyscyplinowane i lubią wydawać pieniądze spontanicznie, bez większego planu.
Jak mówi Johannes König z niemieckiego Instytutu Badań Ekonomicznych: osobowość jest istotnym czynnikiem w gromadzeniu bogactwa. Cykl badań Socio Economic Panel, które przeprowadził wraz z innymi badaczami pokazała, że jest pięć powtarzalnych cech osobowości, które występują u absolutnie wszystkich przebadanych milionerów – są to ekstrawertyzm, neurotyzm, ugodowość, sumienność, otwartość na doświadczenia.
Ja nie umiem zarabiać pieniędzy
Pytanie, czy musisz umieć? Może wystarczy, że dowiesz się, kiedy i dlaczego zaczęłaś w ogóle tak myśleć? Zakładam, że jeśli czytasz ten tekst, to chcesz pogłębić swoją świadomość w zakresie własnego stosunku do pieniędzy. Bardzo dobrze się składa!
Zanim przejdę do kilku fundamentalnych pytań, warto, byś zastanowiła się, na ile zgadzasz się – bądź nie – z poniższymi stwierdzeniami. Do stworzenia tej listy, zainspirowała mnie skrócona skala postaw wobec pieniędzy autorstwa profesor Agaty Gąsiorowskiej.
No to zaczynamy!
1. Oszczędzanie pieniędzy nie stanowi dla mnie problemu.
2. Lubię planować wydatki.
3. Nie lubię kontrolować stanu swojego konta.
4. Wolę spontanicznie wydawać niż oszczędzać.
5. Uważam, że pieniądze dają władzę.
6. Pieniądze to miara sukcesu.
7. Dzięki pieniądzom można rozwiązać każdy problem.
8. Mając pieniądze, jestem bardziej atrakcyjna w oczach innych.
9. Obawiam się o swoją przyszłość finansową.
10. Ciągle mam za mało pieniędzy.
11. Nie mam pewności, czy dobrze zarządzam finansami.
12. Nie umiem dobrze wycenić swojej pracy.
13. Wszystkie zobowiązania spłacam w terminie.
14. Kredyty i pożyczki są dobrym rozwiązaniem.
15. Nie lubię się zadłużać. Jeśli mnie nie stać, nie kupuję.
16. Staram się wszędzie widzieć okazję do zarobienia pieniędzy.
17. Pieniądze są niepotrzebne.
18. Bogaci ludzie są źli.
19. Trzymam pieniądze w domu, a nie w banku.
20. Wolę gotówkę niż wirtualne pieniądze.
Założę się, że już dawno nie poświęciłaś tyle czasu na myślenie o swoich finansach, prawda? 
- Pieniądze nie są ani dobre ani złe
To fakt, ale czy rzeczywiście tak uważasz? Może jednak bliższe jest Ci do przekonanie, że duże pieniądze wiążą się z samotnością, że nie mają żadnego znaczenia i nie dają szczęścia? Że lepiej być dobrym niż bogatym? Albo wręcz przeciwnie – wierzysz, że w życiu znaczenie mają tylko pieniądze, a Ci, którzy nie potrafią ich zarabiać niewiele znaczą?
Olga Kozierowska, Prezeska Fundacji Sukcesu Pisanego Szminką, zachęca do szczerego udzielenia odpowiedzi na kilka poniższych pytań. Najlepiej będzie, jeśli weźmiesz kartkę, długopis i szczerze zmierzysz się ze swoimi przekonaniami. Może być to wymagające, trudne, ale na pewno będzie też oczyszczające.
Spróbuj!
- Co myślisz o pieniądzach?
- Co myślisz o ludziach, którzy je mają?
- Czy lubisz pieniądze?
- Czy odczuwasz ich ciągły brak i na tym się skupiasz?
- Jak czujesz się, wydając pieniądze na siebie?
- Co czujesz, gdy rozmawiasz o pieniądzach?
- Co czujesz, gdy musisz wycenić swoją pracę?
- Co czujesz, jak podajesz kwotę za swoją pracę?
- Co myślisz o zarabianiu pieniędzy – jest to trudne czy przyjemne?
Nie wiem, jakie masz cele w życiu, co chcesz osiągnąć, o czym marzysz, czy dążysz do osiągnięcia określonego statusu społecznego, czy zależy Ci na zgromadzeniu poduszki finansowej czy raczej bieżącym spełnianiu zachcianek. Nie wiem, czy uważasz, że bieda wzbogaca, czy raczej wolisz kolekcjonować kolejne zera na koncie. Wiem natomiast, że warto się z pieniędzmi szczerze polubić. Bo wtedy i one zmieniają swój stosunek do nas.
Obfitości, bez względu na to jak ją rozumiesz!
Artykuł powstał w ramach programu aktywizacji zawodowej Sukces TO JA, którego Partnerem jest BNP Paribas.
