Są trzy rodzaje ludzkich zachowań: uległość, agresywność i asertywność.
Człowiek uległy godzi się na wszystko, ponieważ odczuwa strach przed stratą – klienta, partnera, czy pracy. Agresja jest przeciwwagą uległości, czyli brak zgody na cokolwiek. Obie postawy są negatywne, ponieważ uległość prowadzi do utraty szacunku, a agresywność zamyka pole do podjęcia dialogu.
Wbrew powszechnej opinii asertywność nie jest umiejętnością mówienia „nie”.
To raczej umiejętność negocjacji i dojścia do kompromisu. W biznesie polega to na tym, aby obie strony czerpały korzyści z podjętej współpracy. Bezpośrednio komunikując klientowi, że chociaż istnieje możliwość negocjowania oferty, nie jesteś w stanie zgodzić się całkowicie na jego warunki, możecie wypracować nie tylko obopólny kompromis, ale również wzajemny szacunek.
Być asertywnym, to wiedzieć, że mam prawo:
1. Prosić o to, czego chcę, lecz nie wymagać tego.
Kiedy chcesz w pracy poprosić swojego pracownika, aby wykonał jakieś zadanie, to oczywiście masz do tego prawo. Jednak nie możesz tego wymagać np. po godzinach pracy czy podczas urlopu. To samo obowiązuje w życiu prywatnym. Spójrzmy na przykład:
Nie powinno się mówić:
– Kochanie, zrób dzisiaj obiad.
Głównie dlatego, że narzucanie innym swojego zdania czy czynności, które muszą wykonać – rozkazywanie – wiąże się z możliwą kłótnią i brakiem zrozumienia drugiej osoby. Dużo lepiej jest prosić i argumentować swoje prośby.
– Kochanie, czy mógłbyś zrobić dziś obiad? Mam dużo pracy, wrócę późno
i obawiam się, że nie zdążę tego zrobić / nie będę mieć sił na przygotowanie posiłku.
2. Mieć i wyrażać swoje zdanie.
Bardzo ważny punkt, ponieważ każdy z nas myśli samodzielnie i ma prawo do własnych przekonań. Nasz partner, klient czy pracodawca może myśleć inaczej, jednak top nie oznacza, że nasze zdanie się nie liczy i nie możemy go wyrazić.
3. Podejmować decyzję i ponosić ich skutki.
Każdy ma prawo podejmować decyzje. Jednak w momencie, gdy popełnisz błąd, zastanów się jaką, gdyby pojawiła się druga szansa, decyzję warto by podjąć w tej sprawie, aby nie doznać porażki.
4. Nie wiedzieć, nie znać, nie rozumieć.
Nie musimy wiedzieć wszystkiego. Ba, nikt nie posiada całej wiedzy świata. Asertywność pozwala nam komunikować, że czegoś nie jesteśmy pewni, że potrzebujemy pomocy.
5. Do swojej prywatności.
Każdy z nas, gdy pracuje od poniedziałku do piątku i zazwyczaj weekendy przeznacza na spotkania ze znajomymi, ma prawo nie przyjść lub wyjść ze spotkania wcześniej, nawet jeśli przyjaciele oczekują innego zachowania. Masz prawo decydować o sobie i jeżeli rzeczywiście potrzebujesz odpoczynku, komunikowanie tej potrzeby nie jest niczym złym.
6. Decydować, czy chce się angażować w problemy innych ludzi.
Weź notes i przez 2 dni co pół godziny zapisuj sobie, co robisz. Co się okazuje? 80% rzeczy, które robisz, ktoś może zrobić za Ciebie, możesz delegować te zadania innym. Ponadto okazuje się, że wiele czasu marnujesz, np. na rozmowy ze znajomymi, doradzanie im i wysłuchiwanie ich problemów. Często wcale nie masz ochoty tego wiedzieć i czujesz się niekomfortowo, jednak nie wiesz, jak powiedzieć, że te sprawy Cię nie interesują lub nie chcesz być w nie zaangażowana. Zacznij rozmawiać o rozwiązaniach, zamiast marnować czas na narzekanie, które do niczego nie prowadzi. Szanuj swój czas.
7. Zmieniać się i korzystać ze swoich praw.
Filozofia Kaizen, na której opieram swoje porady, nastawiona jest na zmiany
i na stałą naukę. Często mówi się, że żyjemy w ciągłym biegu, w tzw. wyścigu szczurów. Oczywiście nie każdy w tym wyścigu musi brać udział. Gdy jednak prowadzisz swoją działalność gospodarczą, musisz wziąć pod uwagę, że jest wiele osób, które mają podobną firmę do Twojej. W momencie, gdy przestaniesz się zmieniać, konkurencja może Cię wyprzedzić.
Przeczytaj także: ABC praktykowania wdzięczności
8. Popełniać błędy.
Istotna rzecz. Każdy z nas ma prawo popełniać błędy, jednak gdy już ci się to zdarzy, przyznaj się do tego i, co najważniejsze, zastanów się, jaka płynie nauka z tej porażki? Jaką lekcja powinna zostać wyciągnięta z tego błędu?
9. Odnosić sukcesy.
To jest kolejna zasada asertywności. Najczęściej jednak nie odnosisz sukcesów, ponieważ nie wierzysz w siebie i nie zdajesz sobie sprawy, że masz do tego prawo. Dla przykładu jedna z zasad Kaizen zaleca metodę pięciokrotnego pytania „dlaczego”.
Przykładowo:
– Nie mam pieniędzy.
– Dlaczego nie masz pieniędzy?
– Bo nie umiem ich zarabiać.
– Dlaczego nie umiesz zarabiać pieniędzy?
– Bo nie umiem sprzedawać.
– A dlaczego nie umiesz sprzedawać?
– Ponieważ nie wierzę w siebie.
I gdy, korzystając z tej metody Kaizen, będziesz pytać ludzi „dlaczego”, wyjdzie prawdziwy powód problemu. W powyższym przypadku powodem braku pieniędzy nie jest to, że ta osoba nie umie zarabiać, tak jak myślała na początku, tylko to, że nie wierzy w siebie. A brak pewności siebie jest ściśle związany z naszymi głęboko zakorzenionymi przekonaniami, często jeszcze
z dzieciństwa.
10. Zmieniać zdanie.
Masz prawo dziś się na coś zgodzić, ale jutro szczerze zakomunikować „przepraszam, głupio mi, ale przemyślałam to ponownie i zmieniłam zdanie”.
11. Żyć swoim życiem i decydować się na to, co i kogo do niego zapraszam.
Często słyszę od Was, że macie znajomych, którzy ciągną Was w dół. Znajomych, którzy zniechęcają do próbowania nowych rzeczy, do ryzykowania, do rozwoju. Szukaj ludzi, przy których się rozwijasz. Osób, które w Ciebie wierzą i Cię motywują. Traktuj swoje życie jak ogród. Toksyczni ludzie mogą w nim być chwastami. Tylko Ty możesz podjąć decyzję, jak Twój ogród będzie wyglądać.
12. Pozwalać sobie na robienie rzeczy, na które mam ochotę.
Nie przejmuj się, że jesteś za stara, czy za młoda, że Tobie nie wypada. Jeśli masz ochotę odpocząć, to nikt nie może Ci tego zabronić, ponieważ to właśnie Ty jesteś dla siebie najważniejszą osobą.
Pomyśl, jak może poprawić się Twoje życie, kiedy zaczniesz stosować zasady asertywności?
***
O autorce
Aneta Wątor – trener Kaizen i umiejętności miękkich, charyzmatyczna mówczyni, Prokurent LV Development, przedsiębiorcza Polka. Wiedzę o Kaizen czerpała między innymi ze studiów MBA, studiów podyplomowych Kaizen na KAIZEN Institute Polska oraz Instytucie Organizacji Systemów Produkcyjnych Wydział Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej. Jest autorką książek w zakresie metodyki Kaizen i Work Life Balence. Narzędzia edukacyjne autorki ułatwiają realizację celów nie tylko Polakom. Jej dzienniki motywacyjne i notesy z sukcesem sprzedawane są w Stanach Zjednoczonych. Produkuje materiały edukacyjne, które pomagają w wydobywaniu wewnętrznego potencjału i z sukcesem sprzedaje je na amerykańskim amazonie.
