Kredytowe plusy dodatnie i plusy ujemne
Na podjęcie właściwej decyzji w kwestii zaciągnięcia kredytu na rozwój firmy nie ma uniwersalnej recepty. Kluczowe jest, by poprzedzić ją – jak wiele innych decyzji biznesowych – wielowymiarową analizą czynników za i przeciw. Jednocześnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby mówić o raczej bezspornych pozytywnych i negatywnych aspektach kredytów bankowych dla firm. Warto podkreślić, że mimo pewnych wad, polscy przedsiębiorcy doceniają zalety kredytów bankowych, które są coraz bardziej istotnym źródłem finansowania. Jak wskazują badania rynkowe PwC, z bankowych produktów kredytowych korzysta dziś już około 40% przedsiębiorstw, podczas gdy jeszcze kilka lat było ich ok. 20-30%. Dodatkowo, kolejne 15% firm bierze pod uwagę możliwość korzystania z kredytów bankowych.
Kredyt bankowy poprawia płynność przedsiębiorstwa, zwiększa bezpieczeństwo prowadzonego biznesu, umożliwia bycie wiarygodnym partnerem biznesowym dla swoich kontrahentów. Dodatkowo kredyt często umożliwia realizację starannie zaplanowanych większych inwestycji, a od czasu do czasu umożliwia wykorzystanie okazji biznesowych, które pojawiają się niespodziewanie ale wymagają środków finansowych „tu i teraz”. Jednocześnie kredyt bankowy jest zawsze dodatkowym zobowiązaniem finansowym, istotnym regularnym kosztem, niezależnym od aktualnej sytuacji w firmie, który w przypadku pogorszenia warunków rynkowych może dodatkowo obciążyć firmę. Ponadto sam proces uzyskania kredytu często nie należy do najłatwiejszych i najszybszych. Banki dokładnie analizują wiarygodność finansową każdego partnera, cel kredytowania, często potrzebują odpowiednich zabezpieczeń – to po prostu zazwyczaj nie może trwać zbyt krótko, szczególnie w przypadku podmiotów, z którymi bank jeszcze nie wypracował odpowiedniej relacji.
Strach i chęć zysku, czyli kto jest dobrym, a kto złym doradcą
Decyzja przedsiębiorcy o korzystaniu, bądź niekorzystaniu z kredytu bankowego zależy nie tylko od jego wiedzy finansowej, ale także w dużej mierze od jego cech indywidualnych, takich jak wiara w sukces prowadzonych przedsięwzięć oraz od pewnego rodzaju skłonności do ryzyka. Dla części przedsiębiorców niezależność i bezpieczeństwo finansowe po prostu są i zawsze będą ważniejsze niż obarczona wyższym ryzykiem możliwość osiągnięcia wysokiej stopy zwrotu dzięki dźwigni finansowej. Dla innych z kolei sytuacja będzie wyglądała całkowicie odwrotnie. Przedsiębiorca jest przecież kimś w rodzaju inwestora, więc jak każdy inwestor nieustannie walczy między chęcią zysku oraz strachem. Uważam, że ten drugi powód zbyt często niepotrzebnie odstrasza polskich przedsiębiorców przed inwestycją. A przecież bank w trakcie ubiegania się o kredyt pełni także rolę niezależnego oceniającego, który mając odpowiednie kompetencje i doświadczenie jest w stanie wypowiedzieć się na temat perspektyw działalności firmy czy szans na sukces planowanej inwestycji. Bankom również zależy, aby wszystkie finansowane przez nie firmy odnosiły sukces. Jednocześnie przedsiębiorcy poszukający finansowania, nie mogą traktować ewentualnej odmownej decyzji banku dotyczącej finansowania jak wyroczni. Muszą mieć świadomość, że banki nie mogą podejmować zbyt dużego ryzyka, gdyż są odpowiedzialne za powierzone im środki swoich klientów. Dotyczy to szczególnie bardzo innowacyjnych rozwiązań oraz młodych firm, dla których niestety kredyt bankowy często jest niedostępny. W takiej sytuacji firmy wcale nie są na straconej pozycji, gdyż na rynku są też dostępne inne źródła finansowania o charakterze bardziej odpowiadającym tego typu inwestycjom.
Co wybrać?
Gdy już jednak decyzja o wzięciu kredytu zapadnie, trzeba będzie dokonać jeszcze jednego wyboru i ocenić, który z dostępnych na rynku produktów będzie odpowiedni.
Główne grupy dostępnych dla firm kredytów bankowych to kredyty obrotowe oraz inwestycyjne. Te pierwsze, dziś bardziej popularne, zapewniają firmom płynność, pozwalają zachować im bezpieczeństwo prowadzonego biznesu, umacniają ich pozycję jako wiarygodnego partnera biznesowym, dają im większą elastyczność działania, niejednokrotnie umożliwiając wykorzystanie natrafiających się okazji rynkowych. Z kolei kredyty inwestycyjne pozwalają przeprowadzić inwestycje, które byłyby zazwyczaj w ogóle niemożliwe bez zewnętrznych źródeł finansowania. Takie inwestycje wprowadzające usprawnienia, innowacje, zwiększające skalę lub zakres działania są często szansą na osiągnięcie dużego sukcesu rynkowego, w tym oczywiście również finansowego.
Wymogi banków, sprawność procesu udzielania oraz warunki finansowania różnią się między bankami, więc na pewno warto porównać kilka ofert, poszukać promocji – można na tym sporo zaoszczędzić. Warto podkreślić, że zazwyczaj łatwiej uzyskać kredyt firmowy w banku w którym już jesteśmy klientem – choć nie należy traktować tego jako reguły. Podejście poszczególnych banków do udzielania kredytów zmienia się w czasie. Często mniejsi gracze walczący o rynek są w gotowi zaoferować lepsze warunki finansowe i starają się mocno konkurować jakością obsługi i procesem udzielania kredytu.
Otoczenie społeczne wspiera przedsiębiorczość
Polacy są postrzegani jako bardzo zaradny i przedsiębiorczy naród. Taki odbiór nie jest przypadkowy, poparciem obiegowych opinii jest choćby liczba powstających każdego roku firm na poziomie kilkuset tysięcy podmiotów. Oczywiste jest, że nie wszystkim się udaje, że nie wszystkie firmy opierają swoją działalność na wielkich innowacjach. Taka sytuacja jest całkowicie zrozumiała. Jednocześnie nie ulega wątpliwości, że aktywność polskich przedsiębiorców, chęć do rozwoju, otwartość na nowe rozwiązania i odwagę do próbowania należy ocenić pozytywnie. Rynek przedsiębiorstw jest coraz bardziej dojrzały, firmy są świadome faktu, że osiągnięcie sukcesu wymaga zawsze podjęcia pewnego rodzaju ryzyka, sięgają coraz śmielej po kredyty bankowe. Z pewnością takiemu rozwojowi sytuacji sprzyja otoczenie społeczne doceniające przedsiębiorców oraz dostępne programy wspierające rozwój firm, w szczególności zwiększające dostępność i atrakcyjność kredytów finansujących ich rozwój.
***
Krzysztof Marszałek, menedżer w zespole ds. sektora finansowego, dział doradztwa biznesowego PwC.
