Jeszcze kilka lat temu stabilna praca była synonimem bezpieczeństwa. Dziś rzeczywistość zawodowa zmienia się tak dynamicznie, że coraz więcej osób zaczyna myśleć o „planie awaryjnym”. I właśnie tu pojawia się pojęcie career cushioning – czyli zawodowej „poduszki bezpieczeństwa”. To trend, który zdobywa popularność na całym świecie i coraz mocniej widoczny jest także w Polsce.

Czym jest career cushioning?

Career cushioning to nic innego jak świadome przygotowanie się na ewentualne turbulencje na rynku pracy. To strategia, w której – pozostając na obecnym stanowisku – rozwijasz alternatywne możliwości kariery.

Może to przybierać różne formy:

• aktualizowanie CV i profilu na LinkedIn,
• rozwój nowych kompetencji, np. cyfrowych czy językowych,
• uczestnictwo w procesach rekrutacyjnych „na próbę”, aby sprawdzić swoją atrakcyjność na rynku,
• budowanie silnej sieci kontaktów zawodowych,
• rozwijanie dodatkowych źródeł dochodu – np. freelance, sklep internetowy, korepetycje online, tworzenie treści.
• przygotowywanie się do założenia swojego biznesu
• testowanie nowej ścieżki kariery – możliwość sprawdzenia, czy pasjonująca nas dziedzina może stać się w przyszłości zawodem.
• udział w projektach pobocznych pozwalają w praktyce ćwiczyć umiejętności, których w pracy etatowej nie zawsze da się rozwijać (np. zarządzanie, sprzedaż, marketing).

W dużym uproszczeniu – chodzi o to, by nie zostać zaskoczonym sytuacją, w której z dnia na dzień tracimy pracę lub stajemy w obliczu kryzysu w branży.

Skąd wziął się ten trend?

Pandemia COVID-19, recesja gospodarcza, masowe zwolnienia w globalnych firmach technologicznych, wojna w Ukrainie czy rosnąca inflacja – wszystkie te wydarzenia mocno pokazały, że stabilność zawodowa to mit. Wystarczy jeden kryzys, by zmieniły się całe sektory gospodarki.

Dane z badań potwierdzają te obawy:

• aż 34% Polaków obawia się utraty pracy w najbliższych miesiącach (Randstad, 2024) dane pochodzą z raportu Monitor Rynku Pracy Randstad.
• tylko 4,9% dochodów polskich gospodarstw domowych trafia na oszczędności (PIE dane pochodzą z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego z 2024 r) co utrudnia przetrwanie nawet krótkiego okresu bez zatrudnienia,
• 7 na 10 pracowników w Europie deklaruje, że aktywnie przygotowuje plan B (2025 dane pochodzą z badania firmy rekrutacyjnej Robert Walters („Career Cushioning – Over Two Thirds of Workers Actively Pursuing New Job Prospects”), które objęło 2500 specjalistów.).

Nic dziwnego, że career cushioning staje się naturalną strategią adaptacji.

PRZECZYTAJ TEŻ: 10 kroków do przebranżowienia

Trzy filary career cushioning

Jako doradca kariery często mówię klientom: career cushioning to nie pojedyncze działanie, ale styl zarządzania karierą. Można wyróżnić trzy kluczowe obszary:

1. Rozwój kompetencji

Nie ma lepszego zabezpieczenia niż inwestycja w siebie. W świecie, gdzie AI i automatyzacja zmieniają kolejne zawody, to umiejętności miękkie (adaptacja, kreatywność, odporność psychiczna) i cyfrowe (AI, analityka danych, zarządzanie projektami online) stają się walutą przyszłości.

• Kurs online, nowe certyfikaty czy studia podyplomowe – to nie koszt, ale Twoje „ubezpieczenie zawodowe”.

2. Networking i widoczność

Sieć kontaktów to dziś jeden z najcenniejszych zasobów. Warto być aktywnym na LinkedIn, udzielać się w grupach branżowych, uczestniczyć w konferencjach czy spotkaniach networkingowych.

• To dzięki relacjom często trafiają się najlepsze oferty – zanim jeszcze trafią na portale z ogłoszeniami.

3. Monitorowanie rynku pracy

Śledzenie trendów, przeglądanie ofert pracy i analiza kompetencji, które są w cenie, pozwala nie tylko wiedzieć, „ile jesteś wart” na rynku, ale też reagować na zmiany, zanim zrobią to inni.

• Nawet jeśli dziś nie planujesz zmiany, warto 1–2 razy w roku przejść przez proces rekrutacyjny – dla treningu i realnej oceny swojej pozycji.

Ukryty rynek pracy – Twój największy sprzymierzeniec w career cushioning

Mówiąc o zabezpieczeniu kariery, nie sposób pominąć zjawiska ukrytego rynku pracy. Szacuje się, że nawet 60–80% ofert pracy nigdy nie trafia do publicznych ogłoszeń. Dlaczego? Bo firmy wolą najpierw skorzystać z rekomendacji, poleceń pracowników, sieci kontaktów branżowych czy bezpośredniego wyszukiwania kandydatów przez rekruterów.

Dla osób stosujących strategię career cushioning to cenna informacja:

• Networking ma kluczowe znaczenie – im szerszą i lepiej pielęgnowaną sieć kontaktów posiadasz, tym większe masz szanse na dostęp do ofert „spod lady”.
• LinkedIn działa jak wizytówka – rekruterzy aktywnie wyszukują kandydatów, którzy nie aplikują, ale są widoczni i aktywni online.
• Budowanie marki osobistej – dzielenie się wiedzą, publikacje eksperckie czy udział w wydarzeniach branżowych sprawiają, że to pracodawcy zaczynają zgłaszać się do Ciebie.

W praktyce oznacza to, że career cushioning nie polega wyłącznie na przeglądaniu portali z ogłoszeniami, ale także na świadomym dbaniu o swoją widoczność i relacje zawodowe. To właśnie dzięki ukrytemu rynkowi pracy wiele osób znajduje stabilniejsze i lepiej płatne stanowiska, często zanim pojawią się one w otwartej rekrutacji.

Career cushioning a lojalność wobec pracodawcy

Niektórzy uważają, że przygotowywanie planu B to brak lojalności wobec obecnego pracodawcy. Ja patrzę na to inaczej: career cushioning to przede wszystkim lojalność wobec samego siebie i swojej przyszłości.

Świadome zarządzanie karierą nie musi oznaczać odejścia. Często daje większą pewność siebie w negocjacjach o wynagrodzenie, a nawet poprawia relacje z obecnym pracodawcą – bo wiesz, że masz alternatywy.

Dlaczego warto zacząć już teraz?

• Bo rynek pracy jest nieprzewidywalny. Kryzysy gospodarcze, wojny, automatyzacja – to czynniki, na które nie mamy wpływu.
• Bo pewność siebie rośnie, kiedy masz świadomość, że jesteś atrakcyjny dla rynku.
• Bo plan B to spokój psychiczny – a ten przekłada się na lepsze decyzje i efektywność w pracy.

Jak zacząć career cushioning w praktyce?

1. Zaktualizuj swoje CV i LinkedIn.
2. Zrób listę umiejętności przyszłości, które warto rozwijać.
3. Bierz udział w różnych procesach rekrutacyjnych – nawet testowo.
4. Nawiąż 5 nowych kontaktów branżowych w tym miesiącu.
5. Zapisz się na kurs, szkolenie lub mentoring, który wzmocni Twoją atrakcyjność.

Career cushioning to nie chwilowa moda, ale nowa filozofia dbania o siebie na rynku pracy. Nie chodzi o strach, ale o mądrą prewencję. Tak jak nie wychodzimy z domu bez ubezpieczenia zdrowotnego, tak samo nie powinniśmy prowadzić kariery bez zawodowej poduszki bezpieczeństwa.

Pytanie nie brzmi: czy warto to robić?
Pytanie brzmi: czy stać Cię na to, by tego nie robić?

______________________________________

O autorce

Małgorzata Kwiatkowska – właścicielka firmy szkoleniowej Sukcesomania, roradczyni zawodowa, pedagożka pracy, coachka VCC w specjalizacji ADHD, terapeutka TSR w certyfikacji, trenerka TUS, mentorka Kariery