Inteligencja emocjonalna. Kolaż zdjęć kobiety. Na każdym zdjęciu prezentowana jest inna emocja.

Kompetencja przyszłości: inteligencja emocjonalna – jak i czy ją rozwijać?

Patrycja Sawicka-Sikora

Już wiele lat temu okazało się, że szybkość uczenia się i przyswajania nowych informacji, tzw. IQ, niekoniecznie jest czynnikiem, który pozwala odnieść sukces, budować udane relacje czy osiągnąć dobrostan. Danielowi Golemanowi zawdzięczamy pojęcie Inteligencji Emocjonalnej (IE), która to właśnie okazała się kluczową umiejętnością społeczną, decydująca o tym, jak sensowne i spełnione życie wiodą ludzie.

Inteligencja emocjonalna - czyli co?

Inteligencja emocjonalna to UMIEJĘTNOŚĆ rozpoznawania i zarządzania emocjami swoimi oraz innych. Jest to też umiejętność wykorzystywania emocji do podejmowania decyzji i działań. Obejmuje 4 obszary: samoświadomość i społeczną świadomość w kategorii: „wiem” oraz samozarządzanie i zarządzanie relacjami w kategorii: „działam”.

Na liście 12 kompetencji związanych z tymi czterema obszarami znajdujemy:

  1. Samoświadomość emocjonalną
  2. Samokontrolę emocjonalną (emocjonalny balans)
  3. Zdolność do adaptacji
  4. Ukierunkowanie na osiągnięcia
  5. Pozytywną perspektywę
  6. Empatię
  7. Świadomość organizacyjną
  8. Wywieranie wpływu
  9. Rolę trenera i mentora
  10. Zarządzanie konfliktami
  11. Umiejętność pracy zespołowej
  12. Inspirujące przywództwo

Inteligencja emocjonalna to KOMPETENCJA SPOŁECZNA

Najważniejszą informacją związaną z inteligencją emocjonalną jest fakt, że skoro jest kompetencją, to mamy możliwość ją rozwijać. A dlaczego warto to robić?

Sukces życiowy co najwyżej w dwudziestu procentach zależy od IQ. W takim razie pozostaje jeszcze osiemdziesiąt procent innych oddziaływań - grupa czynników nazywana inteligencją emocjonalną.

Z badań realizowanych od kilkudziesięciu lat wiadomo, że osoby z wyższym poziomem inteligencji emocjonalnej osiągają większe sukcesy, lepiej radzą sobie w życiu i podejmują lepsze decyzje. Mają większą umiejętność budowania relacji, wyższy poziom dobrostanu, ale też lepiej radzą sobie ze stresem.

Od czego zacząć rozwijanie inteligencji emocjonalnej?

Sercem inteligencji emocjonalnej jest tzw. samoświadomość emocjonalna. Co to znaczy? W skrócie – umiejętność zidentyfikowania i nazwania swoich uczuć. Czy idąc na rozmowę o pracę, czuję się podekscytowany, dumny, niepewny, pewny, zakłopotany, ciekawy? Jak czuje się, gdy zdobędę to, na czym mi zależy? Co dzieje się w sferze uczuć, gdy napotykam przeszkodę w realizacji celu? I jak mogę wykorzystać to co czuję przy podejmowaniu życiowych decyzji?

Według badań osoby z wystarczającym poziomem inteligencji emocjonalnej potrafią wymienić przynajmniej 30 określeń na emocje.

WSKAZÓWKA

Zastanów się teraz, ile ich znasz i ilu używasz na co dzień? Jeśli chcesz rozwijać inteligencję emocjonalną, warto to ćwiczyć. Możesz skorzystać z tzw. koła emocji Plutchika, by rozeznać się trochę lepiej w kalejdoskopie emocjonalnym.

OBEJRZYJ NAGRANIE Z WEBINARU

Jak rozwijać inteligencję emocjonalną?

Inteligencję emocjonalną rozwijamy naturalnie, żyjąc. Ale jest jeden warunek, który sprawia, że lepiej nam to wychodzi – musi nas to obchodzić, musimy robić to świadomie.

Możemy ćwiczyć, rozmawiając, będąc z innymi na poziomie emocji. Współodczuwając, próbując parafrazować to, co usłyszeliśmy, będąc w kontakcie z emocjami, czyli czując je, a nie myśląc o nich. Poza tym inteligencję emocjonalną pomaga rozwijać czytanie książek, oglądanie filmów i analiza naszych ulubionych postaci i ich perturbacji, wizyty w muzeum, teatrze.

Do treningów możemy także wykorzystać gry i zabawy, poświęcone edukacji i treningowi emocji. Na rynku jest wiele propozycji gier planszowych dla różnych grup wiekowych, np. „Emocje. Odkryj siebie i poznaj swoje emocje”, „Co za emocje! Gra edukacyjna. Kapitan Nauka” czy „Kalejdoskop emocji dla młodzieży”. 

Do wyboru mamy także kilka propozycji gier karcianych, np. „Emocje”, „Emocje, Karty obrazkowe + poradnik”, „Poznaj siebie. Karty Emocji”.

Polecam również planszową grę terapeutyczną „Emocje. Nazywam, rozumiem, wyrażam”, która – według producenta – nadaje się dla wszystkich grup wiekowych oraz grę „Góra uczuć. Gra terapeutyczno-edukacyjna”. To z kolei propozycja dedykowana profesjonalistom, czyli terapeutom, psychologom, pedagogom.

Jak zmierzyć poziom inteligencji emocjonalnej?

Na rynku istnieją testy, które pomagają zmierzyć nasz poziom inteligencji emocjonalnej, np. PKIE – Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej czy INTE – Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej. Można wykonać je u psychologa albo osoby, która przeszła szkolenie psychometryczne. Możemy też dowiedzieć się więcej o naszych osobistych predyspozycjach w obszarze inteligencji emocjonalnej, wykonując różne testy kompetencyjne, np. testy Gallupa albo DISC D3.

Informacja o tym, czy jesteśmy bardziej ukierunkowani „na zadania” czy „na ludzi” może nam pomóc zbudować samoświadomość i w razie potrzeby – w odpowiedni sposób – pracować nad własnym rozwojem. Osobiście polecam do tych przygód z mierzeniem podejść z ciekawością i lekkim dystansem – bo żaden wynik testu nie jest wyrocznią.

Na koniec dodam, że – jak w przypadku rozwoju każdej innej kompetencji – najlepiej sprawdzi się metoda małych kroków. Albo jak zawsze mówię „tip topków”.

Warto każdego dnia zadać sobie pytanie, na co dzisiaj chcę zwrócić uwagę w kontekście rozwoju inteligencji emocjonalnej? Może chcę wzmocnić empatię? Albo rozwinąć umiejętność pracy zespołowej?

Na koniec jeszcze propozycje książek, które pomogą Ci budować samoświadomość emocjonalną i nie tylko.

  • „Po co Ci emocje? O przewadze płynącej z odczuwania” – Dr Leon Windscheid
  • „Jak ogarnąć emocje w pracy dla ambitnych i wrażliwych?”  – Liz Fosslien i Mollie West Duffy
  • „Sprawność emocjonalna” – Susan David

Masz pytania? A może chcesz zamówić webinar na temat INTELIGENCJI EMOCJONALNEJ W BIZNESIE? Napisz: patrycjasawickasikora@gmail.com.

Patrycja Sawicka-Sikora

O autorce:

Patrycja Sawicka-Sikora

Psycholożka biznesu, trenerka, facylitatorka, coach. Specjalizuje się w pracy z wypaleniem zawodowym, a także z emocjami i stresem w biznesie. Wykładowca Uniwersytetu SWPS.