Profil przedsiębiorcy
Lękliwość i neurotyzm nie są przeszkodą do wykształcenia postaw przedsiębiorczych, a mogą być nawet zaletą – zwiększają uważność i koncentrację na działaniu. Natomiast zamiłowanie do ryzyka nie jest kluczowe w prowadzeniu własnej firmy. Jaki więc powinien być idealny biznesmen?
Prowadzenie własnej działalności nieodłącznie wiąże się z niepewnością.
Nieustanna rywalizacja z konkurencją, wprowadzanie nowych rozwiązań na rynek, czy próby zainteresowania klientów i partnerów swoim produktem to tylko kilka z wielu trudnych elementów zarządzania własną firmą. Na dodatek przedsiębiorca nigdy nie może być pewny sukcesu, a nawet najdokładniejsze symulacje nie są w stanie zagwarantować, w jakim czasie zwróci się dana inwestycja. Stres związany z taką ilością niemożliwych do przewidzenia zmiennych jest dla większości ludzi nieprzyjemny. Ludzie nie lubią nie wiedzieć, co się wydarzy i podobnie jest z przedsiębiorcami. Co więc ich wyróżnia? Przede wszystkim zgoda na tolerowanie ryzyka i działanie w warunkach niepewności.
To właśnie, razem z wiarą we własne sprawstwo, jest kluczowym predyktorem postaw przedsiębiorczych. Idealny człowiek interesu uważa się za osobę skuteczną, ufa w swoje zdolności, wierzy że poradzi sobie z przeciwnościami oraz podejmuje zadania, których wykonanie wiąże się z trudnościami.
Inne cechy charakteryzujące dobrego przedsiębiorcę to przede wszystkim: kreatywność, chęć przewodzenia innym, sumienność, niezależność i otwartość na nowe doświadczenia . Ważna jest również umiejętność wszechstronnej analizy zjawisk oraz przewidywania potencjalnych scenariuszy i tendencji. Osoba przedsiębiorcza nasłuchuje ledwo słyszalnych sygnałów na rynku, zbiera informacje z różnych źródeł, czyta i analizuje.
Na podstawie analizy osobowości możemy określić zaledwie 20% zmiennych związanych z chęcią założenia firmy . Nie możemy za jej pomocą wyjaśnić dlaczego ktoś wybrał taką drogę życiową. Inne czynniki sprzyjające wykształceniu postawy biznesowej to m.in. klimat przedsiębiorczości w danym państwie, na który składają się kultura, w której żyjemy, polityka państwa oraz wpływ najbliższego otoczenia i rodziny, która może zaszczepić konkretne postawy.
Otoczenie przedsiębiorcy
Kultura w danym kraju i ogólne przekonania ludzi mają niebagatelne znaczenie dla kształtowania postaw przedsiębiorczości. Percepcja społeczna biznesmenów jest niezwykle ważna, ponieważ wpływa na wykształcenie się u ludzi pragnień lub uprzedzeń w stosunku do samodzielnego prowadzenia firmy. W Polsce obserwujemy obecnie dwa istotne zjawiska mające wpływ na postrzeganie i wartościowanie przedsiębiorczości. Z jednej strony posiadanie własnego biznesu stało się popularne. Kiedy przeprowadziliśmy badania wśród kandydatów na studia z zarządzania i przywództwa, wielu z nich rozważało samozatrudnienie czy założenie start-upu lub posiadało własne firmy. Z drugiej jednak strony ciągle pokutuje wyniesione z czasów PRL przekonanie o nieuczciwości i nierzetelności „prywaciarzy”. Obie postawy społeczne wpływają na chęć prowadzenia własnej działalności: pierwsza ją wspiera, druga niszczy.
Do grupy miękkich czynników klimatu przedsiębiorczości można zaliczyć również poziom zaufania do innych obywateli i instytucji oraz poczucie bezpieczeństwa. Nastroje społeczne, jakie panują w danym kraju nie są jednak jedynymi wpływami środowiskowymi. Istnieją także czynniki twarde związane z polityką państwa, prawem podatkowym, czy legislacyjnymi ułatwieniami w zakładaniu firm.
Istnieją również wpływy bliższe człowiekowi nie należące do ogólnokrajowego klimatu przedsiębiorczości: jego rodzina i przyjaciele. Badania pokazują, że jeśli ktoś w naszym najbliższym otoczeniu prowadzi własną firmę jesteśmy bardziej skłonni do podjęcia tego rodzaju ryzyka na własną rękę. Dotyczy to zwłaszcza osób, które mają biznesmenów w rodzinie. Dzięki nim zdobywają wiedzę o tym, jak radzić sobie z problemami, uczą się na czym polega prowadzenie biznesu i gromadzą kontakty.
Czy płeć ma znaczenie?
Czy wpływy środowiskowe oddziałują różnie na mężczyzn i kobiety? Okazuje się, że tak. Wsparcie społeczne, jakie panie uzyskują od bliskich osób zarówno w formie realnej pomocy, jak i zwykłego pocieszenia ma silniejszy związek z losami ich firm niż w przypadku mężczyzn. Kobiety bez wsparcia radzą sobie gorzej niż panowie. Natomiast jeśli je mają – korzystają na tym zdecydowanie bardziej. Stereotypowe cechy przedsiębiorcy są typowo męskie: drapieżny, ambitny, zorientowany na sukces czy pewny siebie. Dlatego dla kobiet ważne jest przebywanie w otoczeniu osób prowadzących własne firmy lub pracujących w wolnych zawodach np. rodzica, małżonka lub przyjaciół. Mogą wtedy odkryć, że przedsiębiorczość może być także ich życiowym wyborem.
Dodatkowo kobiety w związkach poświęcają więcej czasu niż mężczyźni na prowadzenie domu i wychowanie dzieci. Istotne jest więc wsparcie od partnera, jego gotowość do przejęcia części obowiązków rodzinnych. Dla pań kluczowe jest także wchodzenie w stowarzyszenia i uczestniczenie w spotkaniach organizowanych przez przedsiębiorczynie. Mogą wtedy nawiązać kontakt z kobietami, którym udaje się prowadzenie własnej firmy, zbudować sieć kontaktów i dzięki temu chętniej podjąć decyzję o rozpoczęciu własnej działalności. Obecnie coraz więcej kobiet wybiera ten rodzaj kariery. Według statystyk obecnie w Polsce notuje się najwyższy w Europie i na świecie wskaźnik przedsiębiorczości kobiet .
Nie wierz w mity
Stereotypy odnośnie osób przedsiębiorczych (np. takie, które łączą większą zamożność z brakiem moralności) nie są prawdziwe, ale niestety wpływają na opinię społeczną i mogą skutecznie zniechęcać do prowadzenia własnego biznesu. Jeśli chcesz rozpocząć swoją działalność otaczaj się przedsiębiorcami, korzystaj z ich doświadczenia i buduj sieć znajomości. Tego rodzaju praktyki pomogą Ci zrozumieć, że każda osoba prowadząca firmę jest inna i nie ma jednego uniwersalnego zestawu cech, które predestynują do rozpoczęcia własnej działalności oraz gwarantują osiągnięcie sukcesu. Przygotuj się na to, że przedsiębiorca żyje w stanie ciągłej niepewności. Jeśli umiesz poradzić sobie z tym uczuciem prawdopodobnie będzie ci łatwiej prowadzić własny biznes.
O autorce:
dr Magdalena Kaczmarek – psycholog, ekspert psychologii przedsiębiorczości kierunku zarządzanie i przywództwo na Uniwersytecie SWPS
***
Zdjęcie główne do artykułu: Fot. designed by Katemangostar – Freepik.com
