O czym pamiętać, gdy podróżujemy z dzieckiem?
Za granicą dokument paszportowy może być wydany za zgodą tylko jednego rodzica. W ten sposób paszport można otrzymać wyłącznie z ważnych powodów, jeżeli przemawia za tym dobro dziecka. Szczególnie wtedy, gdy uzyskanie zgody drugiego rodzica jest niemożliwe lub znacznie utrudnione.
Należy jednocześnie nadmienić, że wyrażenie przez rodzica zgody na wyrobienie paszportu, bądź uzyskanie zgody zastępczej sądu nie jest równoznaczne ze zgodą na wyjazd dziecka za granicę (np. na wakacje lub na stałe).
Dziecko nie powinno przebywać za granicą tylko z jednym z rodziców bez zgody drugiego, który ma prawo współdecydowania o jego istotnych sprawach. Stanowi to naruszenie prawa, chyba że zezwolenia w tym zakresie udzielił organ władzy opiekuńczej (najczęściej sąd opiekuńczy).
Do wyjazdu dziecka za granicę jest potrzebna zgoda obojga rodziców.
Za wyjątkiem sytuacja, gdy jeden z rodziców został całkowicie pozbawiony władzy rodzicielskiej albo władza ta została zawieszona lub ograniczona w tym zakresie. A zatem, w przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej, wydanie paszportu dziecku za zgodą wyłącznie jednego z rodziców jest możliwe, jeżeli drugiemu rodzicowi ograniczono władzę rodzicielską pozbawiając go prawa współdecydowania o wydaniu dokumentu paszportowego.
Należy odróżnić zgodę na wydanie paszportu od zgody na wyjazd dziecka.
Zgoda na wydanie paszportu nie obejmuje zgody na wyjazd dziecka za granicę, w szczególności na zmianę miejsca stałego pobytu dziecka.
W innych wypadkach uzyskanie zgody w postaci oświadczenia jest niezbędne. Jeżeli rodzic, który nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, nie wyraża zgody na wyjazd, wówczas drugi rodzic powinien wystąpić do właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu dziecka sądu opiekuńczego o zgodę na zmianę miejsca stałego pobytu dziecka i jego wyjazd za granicę.
Trochę przepisów
Zgodnie z art. 97 Kodeksu Rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie, a w braku takiego porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Z kolei stosownie do postanowień art. 14 ust. 1 Ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz.U.2016.758 z późn. zm.) na wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej jest wymagana pisemna zgoda obojga rodziców, których własnoręczność podpisów poświadcza organ paszportowy lub notariusz, chyba że na podstawie orzeczenia sądu jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta została ograniczona. W przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody jednego z nich, zgodę na wydanie dokumentu paszportowego zastępuje orzeczenie sądu rodzinnego. Natomiast art. 3 powołanej powyżej ustawy o dokumentach paszportowych stanowi, iż każdy obywatel polski ma prawo otrzymania paszportu. Pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie w przypadkach przewidzianych w art. 17 powołanej ustawy, zawierający enumeratywny katalog przyczyn uzasadniających odmowę wydania dokumentu paszportowego. Podnieść należy, iż przesłanką wydania na podstawie art. 97 k.r.o. postanowienia o wyrażeniu przez Sąd zgody na wydanie paszportu małoletniemu bez zgody jednego z rodziców jest wcześniejsza niemożliwość dojścia do porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka w tej kwestii. Należy w tym miejscu stanowczo podkreślić, że brak współdziałania rodziców przy realizowaniu obowiązku wykonywania władzy rodzicielskiej czy też silne skonfliktowanie rodziców, nie stanowi merytorycznej przesłanki dla odmówienia zgody na wyrobienie dziecku paszportu. Odmowa zgody na wyrobienie dla dziecka tego typu dokumentu nie może stanowić swoistej kary nałożonej przez jednego rodzica na drugiego za sytuację, w której strony obecnie się znalazły.
Czy jest wymagane specjalne upoważnienie, jeżeli małoletni podróżuje poza granicę Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki rodziców (opiekunów prawnych) np. z dziadkami lub samotnie?
Przepisy prawa krajowego nie stanowią takiego wymogu, ale przed podróżą warto zasięgnąć informacji o procedurach dotyczących podróży nieletnich w przedstawicielstwach dyplomatycznych (ambasadzie, urzędzie konsularnym) państw, do których planujemy podróż. Straż Graniczna zwraca szczególną uwagę na dzieci, niezależnie od tego, czy podróżują pod opieką dorosłych czy samotnie. Małoletni przekraczający granicę zewnętrzną takiej samej odprawie wjazdowej i wyjazdowej, jak osoby dorosłe.
W przypadku dzieci podróżujących pod opieką dorosłych, Straż Graniczna sprawdza, czy osoby towarzyszące małoletnim sprawują nad nimi opiekę rodzicielską, zwłaszcza jeżeli istnieją poważne podstawy do podejrzeń, że dziecko mogło zostać bezprawnie zabrane spod opieki osoby sprawującej nad nim prawną opiekę rodzicielską. W tym ostatnim przypadku Straż Graniczna prowadzi dalsze dochodzenie w celu sprawdzenia, czy podane informacje nie są niespójne lub sprzeczne.
Przed samotną podróżą dziecka samolotem wskazane jest, aby rodzice dziecka lub opiekunowie prawni uzyskali wcześniej szczegółowe informacje u przewoźnika lotniczego lub w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego.
Nie możesz znaleźć dokumentów dziecka, a jutro wylot? A może sam zgubiłeś paszport na chwilę przed zaplanowanym wypoczynkiem? Jest na to koło ratunkowe!
Szybki paszport tymczasowy umożliwi podróż osobie, która zgubiła paszport, nie wiedziała, że stracił on ważność lub po prostu zapomniała go zabrać z domu. Wystarczy, że dysponuje ważnym biletem lotniczym i zgłosi się do punktu na Lotnisku Chopina w Warszawie. Tam od ręki otrzyma potrzebny dokument. Całą procedura trwa 15 minut.
Punkt wydawania szybkich paszportów tymczasowych mieści się na poziomie odlotów w strefie ogólnodostępnej Terminalu A Lotniska Chopina w Warszawie. Jest czynny od poniedziałku do piątku, w godz. 8:00-20:00. Może się tu zgłosić obywatel, który mimo zaplanowanego wyjazdu, nie ma ważnego dokumentu podróży lub po prostu dokument zagubił. Potrzebny będzie mu dokument potwierdzający tożsamość, jeśli taki posiada, a także ważny bilet lotniczy. W przypadku dzieci potrzebna będzie też zgoda obojga rodziców.
Kiedy można otrzymać paszport tymczasowy na lotnisku?
Paszport tymczasowy w punkcie na Lotnisku Chopina w Warszawie może otrzymać podróżny, jeśli:
- utracił lub zapomniał zabrać ze sobą paszportu lub dowodu osobistego
- posiada paszport lub dowód osobisty, który stracił ważność
- złożył wniosek o wydanie paszportu biometrycznego, ale jeszcze go nie odebrał
- dysponuje ważnym biletem lotniczym
Ile trwa wyrobienie szybkiego paszportu tymczasowego?
Szybki paszport tymczasowy dostaniemy od ręki. Cały proces wyrobienia dokumentu zajmie około 10-15 minut, łącznie ze zrobieniem zdjęcia na miejscu. Nie wypełnia się już papierowych wniosków paszportowych, bo wszystkie dane są w systemie. Koszt to 30 zł.
Jak długo będzie ważny szybki paszport tymczasowy?
Paszport tymczasowy jest ważny przez okres w nim wskazany, jednak nie dłużej niż przez 365 dni od daty wydania. Oznacza to, że dokument może być ważny np. przez dzień, tydzień lub pół roku, maksymalnie przez 365 dni. Termin ważności dokumentu będzie dostosowany do okoliczności uzasadniających posiadanie paszportu tymczasowego.
Bardzo ważne!
Paszport tymczasowy można wyrobić tylko i wyłącznie na Lotnisku Chopina w Warszawie, nie ma takiej możliwości na innych lotniskach. W przypadku dzieci zgoda potrzebna będzie zgoda obojga rodziców na paszport tymczasowy. W związku z czym, nawet jeśli tylko jeden rodzic ma zaplanowany wyjazd z dzieckiem, a nie dysponuje on dokumentami dziecka, to w punkcie na Lotnisku Chopina w Warszawie musi stawić się drugi rodzic w celu wyrażenia zgody na wyrobienie dziecku paszportu tymczasowego.