Minimalizm to pojęcie, które zyskało popularność w latach 60. XX wieku. Pojawił się wówczas jako trend w sztuce, który zakładał wykorzystywanie prostych form i eliminację zbędnych elementów. Faworyzował zaś podstawowe kształty, materiały i barwy.
Z naturą w tle – land art i relacja z otoczeniem
Nurt ten miał ogromny wpływ na rozwój innych ruchów artystycznych, między innymi sztukę ziemi (land art), wykorzystującą do tworzenia dzieł artystycznych elementy przyrody. Prace te powstają zazwyczaj w plenerze, a większość z nich ulega zniszczeniu w wyniku naturalnych procesów zachodzących w środowisku. Land art często eksploruje kwestie związane z naturą, jej urodą i zagrożeniami, podkreślając relacje między człowiekiem a otaczającym go środowiskiem.
Ten wstęp jest ważny, aby sięgnąć do korzeni i zrozumieć idee, z których wyrasta współczesna filozofia minimalizmu. Zachęca ona do przemyślenia własnych priorytetów i przekształcenia życia w taki sposób, aby można było skupić się na jego najważniejszych elementach. Ta idea zyskuje na popularności wraz ze wzrostem ogólnej świadomości społecznej i zmianą rozumienia świata. Dziś do głosu dochodzą wartości, z których jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie zdawaliśmy sobie sprawy, takie jak dbałość o planetę czy zapewnienie świadomego dobrostanu ludzkości.
Minimalizm kontra nadmiar
I tu wraca pytanie: czy minimalizm staje się koniecznością, odpowiedzią na realia współczesnego świata? Żyjemy w kulturze nadmiaru, w której konsumpcjonizm osiągnął niewyobrażalne rozmiary. Bombardowani reklamami, gromadzimy rzeczy często w sposób nieprzemyślany. Kupujemy ubrania, zachęcani bieżącymi trendami, sięgamy po napoje z kolorową etykietą, pochłaniamy kusząco wyglądające fast foody. Minimalizm staje w opozycji do takich postaw. Pomaga uprościć życie i pozbyć się nadmiernych obciążeń przy jednoczesnym wzroście indywidualnej satysfakcji. W świecie, w którym nieustannie jesteśmy zalewani informacjami, daje możliwość ucieczki od chaosu.
Mniej stresu, więcej koncentracji – co mówią badania?
Wpływ filozofii minimalistycznej na życie był badany przez wielu naukowców z różnych ośrodków, m.in. uniwersytetów w Kalifornii, Toronto i Michigan, a także opisywany w prestiżowych czasopismach naukowych, takich jak „Journal of Environmental Psychology” czy „Psychological Science”. Dzięki tym doniesieniom wiadomo, że przebywanie w uporządkowanych i minimalistycznych środowiskach pomaga znacznie obniżyć poziom stresu, a przy tym sprzyja większej koncentracji i efektywności. Osoby korzystające z przestrzeni wolnej od zbędnych przedmiotów osiągały lepsze rezultaty w zadaniach wymagających skupienia niż osoby w zagraconych pomieszczeniach.
Ustalono też, że minimalizm sprzyja nawiązywaniu głębszych relacji – ludzie, którzy koncentrują się na jakości swoich więzi zamiast na ich ilości, odczuwają większą satysfakcję i szczęście. Nie dziwi więc, że badani praktykujący minimalizm zgłaszali mniejsze objawy depresji i lęku niż osoby z grupy kontrolnej. Uporządkowane życie sprzyja poczuciu sprawczości i stabilności. Z analiz badaczy wynika również, że osoby prowadzące minimalistyczny styl życia zgłaszają wyższy poziom satysfakcji życiowej, co jest związane z mniejszymi wydatkami na dobra materialne i większym skupieniem na doświadczeniach.
Czy mniej znaczy więcej?
I tu dotarliśmy do sedna sprawy. Czy zatem mniej znaczy więcej? Tak – ponieważ spokój, który osiągamy poprzez eliminację zbędnych elementów z ogólnie rozumianej przestrzeni życiowej, sprzyja odnalezieniu równowagi i wewnętrznej harmonii. To zaś jest podstawą dobrostanu.
Co na to moda? W tym przypadku trend związany z minimalizmem również polega na ucieczce od nadmiaru. Główne zasady modowego minimalizmu to funkcjonalność, wysoka jakość, stonowana kolorystyka i prostota. Skupia się on na odzieży wysokiej jakości i prostych formach, które można łatwo łączyć w różnorodne stylizacje. Wśród projektantów promujących minimalistyczny styl warto wymienić Jil Sander oraz Coco Chanel, której przypisuje się znane powiedzenie: „prostota jest kluczem do prawdziwej elegancji”.
Ślad węglowy a styl życia
Nie możemy ignorować ekologicznego aspektu minimalizmu. W obliczu kryzysu klimatycznego i degradacji środowiska naturalnego każdy z nas powinien przemyśleć swój styl życia. Minimalizm promuje świadome podejście do konsumpcji, co może pomóc w redukcji naszego śladu węglowego. Wybierając jakość zamiast ilości, inwestujemy w trwalsze i bardziej ekologiczne produkty. To rozwiązanie jest korzystne dla kondycji naszej planety.
Jak land art w swoim artystycznym przesłaniu często skupia się ukazaniu relacji między człowiekiem a naturą, tak minimalizm skłania do kontemplacji współczesnego życia – do pokory – wobec nas samych, otaczającego nas świata i środowiska naturalnego. Można by rzec: „takie czasy…”.
____________________________
O autorce
Jolanta Matyńska – od 12 lat prowadzi agencję PR – Ansamble (ansamble.pl). Wieloletnie doświadczenie zawodowe zdobywała w Polsce i w Czechach. Wyznaje zasadę, że najważniejsza w pracy jest sprawczość. Dzięki determinacji, doświadczeniu i pasji do marketingu, stała się nie tylko liderką w swojej dziedzinie, ale również inspiracją dla innych kobiet, które pragną realizować swoje zawodowe marzenia. Jej sylwetka zawodowa prezentowana była m.in. w Cosmopolitan jako inspiracja dla innych kobiet.
Jolanta jest również certyfikowanym coachem. Z pasją pomaga kobietom w ich życiowych rozterkach. Jej misją jest pomoc kobietom w odnalezieniu wewnętrznej siły i pewności siebie. Wykorzystuje swoje doświadczenia, aby wspierać inne kobiety w ich drodze do samorealizacji.
