News

Kiedy Polacy mówią sobie dość. Zdrowie i relacje w pracy

Co drugi Polak posiadający pracę deklaruje, że rzuciłby ją, jeśli negatywnie wpływałaby na zdrowie fizyczne lub psychiczne – wynika z najnowszych badań Pracuj.pl. Pracownicy w Polsce w teorii zdają się mieć rosnącą świadomość znaczenia dobrych relacji i odpowiedniego balansu w życiu zawodowym. Mimo to w praktyce wciąż mierzą się z wieloma wyzwaniami, często decydującymi o poszukiwaniu nowej pracy. Dlaczego mówimy sobie „dość”, co pozwala nam zostać na dłużej u pracodawcy i jak pandemia wpłynęła na nasz dobrostan w pracy? O tym piszemy w materiale z badania „Nowe oblicza pracy”.

W poszukiwaniu lepszych relacji i balansu

Polacy pozostają mobilni zawodowo, a ponad co trzeci deklaruje, że aktywnie szuka nowej pracy. Najbardziej wyróżniającymi się i najczęstszymi motywacjami do podjęcia takiego kroku są kwestie finansowe, zwłaszcza w dobie wysokiej inflacji. Jednak wśród czynników decydujących o zmianie zawodowej istotne są także „miękkie aspekty”, związane z relacjami, poczuciem docenienia, kondycją psychiczną.

Na przełomie 2021 i 2022 roku na całym świecie głośno mówiło się o „great resignation” (ang. „wielka rezygnacja”), czyli masowych odejściach z pracy, odnotowywanych szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Za jedne z kluczowych przyczyn tego zjawiska uznawane są niezadowolenie z pracy czy chęć zadbania o własne zdrowie psychiczne. W efekcie nawet 4 na 10 Amerykanów myślało o opuszczeniu obecnego pracodawcy.

Ostatnie kilkadziesiąt miesięcy z różnych powodów dostarczało pracownikom w wielu krajach różnorodnych napięć i trudności. Czy ten czas wpłynął na wagę, jaką jako Polacy przykładamy do relacji i zdrowia psychicznego w środowisku zawodowym? By odpowiedzieć na te i wiele innych pytań, zespół Pracuj.pl przygotował badanie „Nowe oblicza pracy”, w którym o opinie dotyczące życia zawodowego zapytaliśmy 2128 Polaków.

Negatywny wpływ na zdrowie? Wielu mówi „nie”

Badania Pracuj.pl wskazują, że Polacy – przynajmniej na poziomie deklaracji – wykazują się stosunkowo dużą gotowością na porzucenie pracy, która wpływa na nich negatywnie. Najczęściej wskazywaną motywacją jest pogarszanie się zdrowia fizycznego. Byłoby ono przyczyną porzucenia pracodawcy przez połowę respondentów. Tylko nieco rzadziej do rezygnacji z obecnego miejsca zatrudnienia skłoniłoby badanych pogarszające się zdrowie psychiczne, wskazywane przez 45% respondentów. Odsetek w obu przypadkach jest znacznie wyższy, niż w przypadku pojawienia się wypalenia zawodowego. Ten aspekt skłoniłby do porzucenia pracy znacznie mniej, bo 27% Polaków badanych przez Pracuj.pl.

Co interesujące, do porzucenia pracy w każdym z przypadków bardziej skłonni są mężczyźni. Pogarszające się zdrowie psychiczne i wypalenie zawodowe są natomiast motywacjami do rezygnacji nieco częściej dla osób w młodszym wieku. Wraz ze stażem pracy taka skłonność maleje.

Podobne proporcje dostrzec można także wśród Polaków, którzy są skłonni porzucić obecną pracę i zmienić ją na mniej płatną. Najczęściej motywacją jest pogarszanie się zdrowia fizycznego (45%), nieco rzadziej wskazywano gorsze zdrowie psychiczne (42%), a wyraźnie rzadziej wskazywane było wypalenie zawodowe (27%).

We współczesnym życiu zawodowym dążymy do realizacji wielu ambicji, czasem trudnych do pogodzenia. Chcemy godnie zarabiać i mieć ciekawą pracę, ale jednocześnie zachować zdrowy dystans do obowiązków. Dążenie do jednoczesnego spełnienia tych wymagań jest częstą motywacją do zmiany miejsca zatrudnienia, którą ułatwia dobra koniunktura na rynku pracy. Interesujące jest, że według naszych badań Polacy nieco częściej są skłonni porzucić pracę, którą uważają za szkodliwą, nie posiadając żadnej alternatywy, niż zmienić ją na mniej płatną, ale gwarantującą lepszy balans. W obu przypadkach około połowy badanych byłoby gotowych podjąć decyzję o odejściu. Jednak praktyka dowodzi, że bez pomocy odpowiednich ekspertów wciąż sami często zbyt późno orientujemy się, że w pracy przekroczyliśmy granicę, za którą życie zawodowe zaczyna negatywnie wpływać na nasze zdrowie psychiczne czy fizyczne. Odpowiednio szybkie wykrywanie i przeciwdziałanie tym procesom jest ważną cechą zarówno najlepszych pracowników, jak i pracodawców

- mówi Agnieszka Bieniak, Dyrektorka HR w Grupie Pracuj.

PRZECZYTAJ TAKŻE: 44% Polaków myśli o zmianie pracy przez wpływ inflacji na pensję

Relacje motywują do pozostania i… zmiany

Jak wykazały ostatnie badania Pracuj.pl, relacje międzyludzkie w pracy mają także niebagatelny wpływ na mobilność zawodową Polaków. Dbałość o ten aspekt odgrywa szczególną rolę w utrzymaniu pracowników w firmie na dłużej. Co trzeci badany respondent wskazuje, że do pozostania w obecnym miejscu przekonuje panująca w firmie dobra atmosfera, niewiele rzadziej wskazywane były dobre relacje z przełożonym. Ponadto co czwarty respondent nie szukający nowej pracy przyznawał, że ważną motywacją jest poczucie bycia docenionym.

Dla osób przynajmniej pobieżnie śledzących trendy na rynku pracy nie jest zaskoczeniem, że do zmiany pracodawcy najczęściej skłaniają Polaków lepsze zarobki w innych miejscach. Jednak nie można lekceważyć motywacji związanych z relacjami i zdrowiem psychicznym. Blisko co czwarty respondent rozglądający się za nowymi ofertami robi to, bo czuje się niedoceniony. Kolejne 17% motywuje do zmiany zła atmosfera panująca w firmie. Pewną dozę optymizmu pozwala zachować fakt, że tylko 7% badanych wskazuje na złe relacje z szefami jako kluczową przyczynę zmiany pracy.

Pandemia: wymagająca próba relacji i empatii

Choć czasem trudno w to uwierzyć, z pandemią koronawirusa w Polsce mierzymy się od niemal 2,5 roku. Wciąż nie sposób w pełni oszacować, jak ten czas wpłynie długofalowo na zdrowie psychiczne Polaków i ich relacje z otoczeniem. Jednak już dziś dostrzec można, że okres pandemii spowodował w wielu wypadkach zarówno pozytywne, jak i negatywne procesy wpływające na kontakty międzyludzkie.

Nie inaczej jest w świecie pracy. Z badań Pracuj.pl wynika, że 54% pracujących Polaków deklaruje wpływ pandemii na ich relacje ze współpracownikami. Co trzeci respondent doświadczył zarówno złych, jak i dobrych zjawisk z tym związanych, 14% – wyłącznie pozytywnych, natomiast 7% – wyłącznie negatywnych.

Do „jasnych stron” relacji w pracy podczas pandemii zalicza się na pewno wzajemna pomoc, przejawiająca się we wsparciu między członkami zespołu (33%), większej solidarności (30%) oraz wsparciu mentalnym od współpracowników (24%). Osoby, które doświadczyły dobrych zjawisk związanych z czasem pandemii zwracały także uwagę na większe zrozumienie różnorodności: otwartość na różne poglądy na temat pandemii (32%) oraz na specyfikę sytuacji rodziców mających dzieci, które uczą się zdalnie (28%). Ostatnie 2,5 roku, mimo ograniczenia kontaktu w części miejsc pracy, stało się także czasem narodzin nowych przyjaźni (25%).

Pandemia uwolniła jednak także nie tylko pozytywne, ale i negatywne procesy. Wśród najczęściej wskazywanych „ciemnych stron” relacji w dobie koronawirusa wskazywane były te związane z kontaktem międzyludzkim, spadkiem empatii i kwestiami konfliktogennymi. Do pierwszej grupy zaliczają się osłabienie relacji w zespole (46%) i rzadsze kontakty ze współpracownikami (42%). W drugiej znalazły się spadek wzajemnego zaufania w zespole (32%) oraz mniejsza empatia i samolubność (29%). Do trzeciej natomiast zaliczają się kłótnie i konflikty na temat pandemii (34%) oraz niesprawiedliwy podział obowiązków przez braki kadrowe (21%).

Pandemia koronawirusa uwypukliła wiele zjawisk, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych w życiu organizacji. Solidarności, przyjaźni i zrozumieniu między pracownikami towarzyszyły niestety także nieufność, obawy czy konflikty. Wiele z tych zjawisk jest naturalnych dla dużych społeczności. To, które z nich będą nabierać na sile, zależy jednak od przejrzystej i transparentnej komunikacji. Z naszych doświadczeń wynika, że firmy stawiające duży nacisk na klarowne informowanie pracowników, wzmacniające wymianę wiedzy i kontakt, częściej budują dobre zespoły. Także takie, które radzą sobie i wzajemnie się wspierają w trudnych, nieprzewidzianych sytuacjach

- komentuje Agata Grzejda, ekspertka ds. komunikacji wewnętrznej w Grupie Pracuj.

PRZECZYTAJ TAKŻE: 33% Polaków deklaruje, że zmienili pracę w ciągu ostatnich 2 lat

W poszukiwaniu balansu

Przeprowadzone na koniec 2020 roku badanie Pracuj.pl wykazywało, że ponad połowa Polaków postrzega dzisiejszą pracę zawodową jako źródło większych napięć i stresu, niż 10 lat temu. Choć aktywność pracodawców i zaangażowanie pracowników pozwalają patrzeć z optymizmem na możliwości zmiany pracy na lepszą, warto takie kroki podejmować w przemyślany sposób, by uniknąć wspomnianej wcześniej „wielkiej rezygnacji”.

W sieci nie brakuje źródeł wiedzy o pracodawcach, ich aktywności czy wartościach firmy. Chcąc uniknąć wypalenia zawodowego czy dołączyć do zespołu, który pasuje do nas temperamentem, warto poświęcić sporo czasu na lepsze poznanie potencjalnego szefa czy współpracowników. I choć staranie o wyższe zarobki to nieodłączny, ważny element życia zawodowego, dobrze by w parze z nimi szła odpowiadająca nam kultura firmy czy styl pracy, który nie obciąża naszego zdrowia.