Filarem polskiej gospodarki są mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa
Stanowią 99,8% wszystkich firm w Polsce i generują ponad 44% PKB[1]. Ile z nich kierowanych jest przez kobiety? Według najnowszego raportu EFL, tylko 8% kobiet w Polsce prowadzi własną działalność gospodarczą[2]. Dane KRS wskazują natomiast, że na koniec 2022 r. 27% wszystkich zarejestrowanych w Polsce przedsiębiorstw założonych było przez kobiety. Statystyki nie napawają optymizmem – kobiety zdecydowanie rzadziej decydują się na własny biznes niż mężczyźni. Jednak przyglądając się wynikom, jakie osiągają przedsiębiorstwa „pod okiem kobiet”, dostrzegamy 33%-owy wzrost przychodów i wzrost zysku netto na poziomie 78% na przestrzeni roku[3]. To oznacza, że choć liczebnie przedsiębiorczyń jest trzy razy mniej niż przedsiębiorców, to jednak wyniki osiągane przez ich firmy są imponujące. Dane dotyczące reprezentacji kobiet w zarządach i radach nadzorczych wskazują na występowanie znaczącej dysproporcji – w 140 największych firmach notowanych na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych, tylko 17% wszystkich członków stanowią kobiety. Wiele przemawia za tym, że potencjał kobiet nie jest w pełni wykorzystywany.
Tymczasem kobiety w Polsce są bardzo dobrze wykształcone – 51,2% ma wyższe wykształcenie w porównaniu do 31,2% mężczyzn[4], a rekordowo duży odsetek z nich jest aktywna zawodowo – wskaźnik wynosi 78,8% dla reprezentantek w wieku produkcyjnym[5]. Badanie Mastercard pokazało również, że 80% Polek czuje się niezależna finansowa (najwięcej spośród respondentek wszystkich ankietowanych 12 krajów europejskich)[6]. Polki chętnie inwestują także w rozwój osobisty i zawodowy – 40% deklaruje, że ma wiedzę finansową, a 67% szuka informacji i wskazówek, które pozwolą im poprawić swoje kompetencje finansowe[7]. Jesteśmy na dobrej drodze do tego, aby kobiety osiągały jeszcze większe sukcesy, otwierały więcej firm, rozwijały przedsiębiorczość i innowacyjność. Jak zatem wypełnić luki wynikające z mniejszej reprezentacji kobiet w biznesie i jak zachęcać Polki do tego, aby odważniej konkurowały na rynku pracy?
Siła przywództwa kobiet w Mastercard
W Mastercard od lat wspieramy zarówno małe firmy, jak i przedsiębiorczynie – to dwa obszary, które wyróżniają się ogromnym potencjałem, jednak potrzebują dodatkowej siły napędowej. Nasze działania prowadzimy dwutorowo: do kobiet pracujących w Mastercard oraz zewnętrznie – docelowo do wszystkich kobiet na rynku pracy, zarówno przedsiębiorczyń, jak i tych, które dopiero myślą o założeniu biznesu. Dbamy o to, aby struktura w naszej organizacji gwarantowała wszystkim kobietom pracującym w Mastercard równe możliwości oraz szanse – w tym także pod kątem płac i awansów, co regularnie weryfikujemy – jak również, aby sprzyjała ich rozwojowi w kierunku menadżerskim. W tym celu stworzyliśmy m.in. globalny program Women Leadership Network, poprzez który zachęcamy kobiety do przejmowania ról liderek w Mastercard.
Promujemy równość w pracy i w biznesie
Tworzymy także wiele programów zewnętrznych, które kierują uwagę na równość płci w biznesie oraz są realnym wsparciem i inspiracją dla kobiet ku temu, aby rozwijać przedsiębiorczość oraz wzmacniać niezależność finansową i osobistą. Na przykład, program akceleracyjny Start Path Global powstał po to, aby pomagać firmom (również tym prowadzonym przez kobiety) osiągnąć skalę na wczesnym etapie rozwoju. Wiele podejmowanych przez nas inicjatyw adresowanych jest do przedsiębiorczyń prowadzących biznesy na rynkach rozwijających się – w tym również w Polsce. Obejmują m.in. dostęp do mikrokredytów i nowych, cyfrowych rynków, a także do szkoleń w zakresie umiejętności finansowych oraz skutecznych narzędzi i usług, które mogą pomóc w rozwoju ich firm.
Pomagamy w odbudowie ukraińskich biznesów w Polsce
Jesteśmy świadomi barier ekonomicznych, jak również społecznych, z jakimi mierzą się kobiety na rynku pracy i w biznesie. W końcu niełatwo jest przebić szklany sufit i przełamać stereotypy. Jednak 2022 r. przyniósł jeszcze dodatkowe wyzwanie – brzemię wojny, z którym na co dzień muszą mierzyć się kobiety z Ukrainy. W lipcu 2022 r. dzięki grantowi Mastercard Center for Inclusive Growth, Fundacja Impact uruchomiła program Odbudowa ukraińskiego biznesu – przedsiębiorczość kobiet. Jego podstawą była pomoc dla kobiet z Ukrainy w osiedleniu się i rozpoczęciu działalności gospodarczej w Polsce. Chcieliśmy nie tylko wesprzeć kobiety w rozwoju i przenoszeniu do Polski swoich biznesów, ale przede wszystkim zaoferować im szansę na nowe życie i dobrobyt finansowy. W efekcie, w Polsce powstało 80 nowych firm założonych i prowadzonych przez kobiety, a setki innych przedsiębiorczyń otrzymały dostęp do webinarów, szkoleń i konsultacji biznesowych, które wpłynęły również na poprawę ich wartości zawodowej, a w efekcie zwiększyły szansę na sukces w biznesie lub otrzymanie bardziej atrakcyjnej oferty pracy.
Stawiamy na rozwój cyfrowy małych firm
W tym roku postanowiliśmy również objąć wsparciem inny obszar wymagający pilnych działań. Polskie małe przedsiębiorstwa są jednymi z najsłabiej zdigitalizowanych w Unii Europejskiej – pod względem poziomu integracji technologii cyfrowych w działalności biznesowej zajmują 24. miejsce na 27 krajów[9]. W związku z tym w maju 2024 r. Mastercard Strive w ramach programu GO DIGITAL: wspieranie rozwoju cyfrowego i przedsiębiorczości wśród kobiet, uruchomił nową platformę adresowaną do przedsiębiorczyń, które chcą rozwijać cyfrowo swój biznes. Platforma oferuje właścicielkom firm kompleksowe wsparcie cyfrowe i może stać się kamieniem milowym dla rozwoju małych biznesów.
Program GO DIGITAL obejmuje cztery etapy działania: rozpoczyna się od testu poziomującego rozwój cyfrowy każdej firmy. Na podstawie uzyskanego wyniku, przedsiębiorczynie otrzymują odpowiednio dopasowane rekomendacje i wskazówki dotyczące dalszych kroków, a dzięki temu, każda z nich może liczyć na spersonalizowane podejście. W kolejnym etapie właścicielki firm zyskują dostęp do wybranych usług wspierających ich organizacje, takich jak np. sesje doradcze, czy warsztaty i moduły szkoleniowe online pomagające w skutecznej integracji odpowiednich narzędzi cyfrowych. Platforma zawiera ponad 500 różnych porad, rozwiązań, książek i filmów. Jednak najcenniejszym aspektem programu jest szansa na nawiązanie osobistych kontaktów z ekspertami oraz dołączenie do różnorodnych grup wsparcia, co w dłuższej perspektywie pozwoli przedsiębiorczyniom zbudować wartościowe relacje biznesowe oraz dzielić się osobistymi doświadczeniami i praktykami. Zapraszamy wszystkie przedsiębiorczynie prowadzące małe biznesy do sprawdzenia możliwości jakie oferuje program Go Digital.
***
[1] Dane PARP, Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw, 2022
[2] Raport EFL, „Kobiety w MŚP. Pod lupą”, 2024
[3] Dun & Bradstreet Poland dokonała podsumowania danych m.in. z wpisów do KRS z 2023 roku oraz analizy finansowej przedsiębiorstw prowadzonych przez kobiety dla Fundacji Sukces Pisany Szminką
[4] Dane Eurostat 2022 r.
[5] Dane GUS, III kwartał 2023, Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności
[6] Badanie Mastercard Womenomics 2023
[7] Badanie Mastercard Kobiety i Finanse 2024
[8] Komisja Europejska (2021), Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) na 2021 r.
O autorce
Marta Życińska, dyrektorka generalna polskiego oddziału Mastercard Europe