Kobieta z rozłożonymi rękami odwrócona w stronę słońca

Przeczytaj fragment e-booka „Notatnik. Odporność psychiczna”. Rozdział I: Rozładowywanie napięcia.

Marta Olecka

Co, jeśli odejdziemy od centrum do stanu nierównowagi? Regulacja pozwala nam wtedy wrócić z powrotem. Czym jest regulacja? Regulacja oznacza umiejętność radzenia sobie z czymś (np. napięciem lub emocjami). Jak już wspomniałyśmy, nie da się i nie chodzi o to, aby cały czas być w równowadze. Chodzi o to, aby umieć do niej wracać (regularnie, na zapas, kilka razy dziennie). To właśnie rozładowywanie napięcia wspiera regulację. Dlatego warto, aby rozładowywanie napięcia było elementem codziennej higieny (dokładnie tak, jak mycie zębów).

Jak rozładowywać napięcie?

Rozładowywanie napięcia możemy rozłożyć na mniejsze umiejętności:

1. ZAUWAŻANIE.  Rozpoznawanie swojego napięcia (czyli najpierw potrzebujemy zauważyć, że towarzyszy nam napięcie).
2. WIEDZA O STRESORACH. Sprawdzanie ze sobą i wiedza, co powoduje napięcie u mnie.
3. SPOSOBY NA ROZŁADOWANIE. Testowanie i poznawanie sposobów, które pomagają mi rozładować napięcie najbardziej efektywnie.

Omówmy je po kolei.

1. ZAUWAŻANIE. Rozpoznawanie swojego napięcia.

Napięcie możemy określić jako pewien dyskomfort. Warto szukać go przede wszystkim w ciele. Niekiedy jest nam wyjątkowo trudno i nie mamy kontaktu z ciałem. Wtedy łatwiej zauważyć napięcie po trudnych myślach.

ĆWICZENIE NA KOLEJNE DNI: Przeczytaj poniższe przykłady. Wracaj do nich w kolejnych dniach. Zauważaj stresujące sytuacje. Zaznacz i wypisz: jakie sygnały wysyła Twoje ciało oraz jakie myśli „podsuwa Ci głowa”, gdy dopada Cię napięcie.

Notatnik. Odporność psychiczna

2. WIEDZA O STRESORACH

Co u mnie wywołuje napięcie?

Stresory to czynniki, które wywołują napięcie i reakcję stresową. Mogą to być np.: pośpiech / presja czasu (podczas „szalonego poranka”, gdy spieszymy się, aby podwieźć dzieci do przedszkola/szkoły, a sami pędzimy do pracy), hałas (przebodźcowanie), zmęczenie (niewyspanie). Na każdego dany stresor zadziała
trochę inaczej i z różnym natężeniem.

ĆWICZENIE NA KOLEJNE DNI: W poniższej tabelce znajdziesz przykładowe stresory, które mogą powodować napięcie. W ciągu kolejnych dni posprawdzaj ze sobą, które z wymienionych czynników wywołują reakcję stresową u Ciebie. Zaznacz je i dopisz nowe.

Notatnik. Odporność psychiczna.

Znajomość własnych stresorów jest bardzo
przydatna.

Dlaczego? Bo stresory się kumulują.

Wyobraź sobie, że powstaje z nich wieża. Napięcie wtedy narasta. (Im wyższa wieża, tym
większe napięcie.) Na niektóre stresory nie mamy wpływu, ale niektórych możemy się świadomie pozbywać (czyli wyjmować z naszej wieży, aby była mniejsza).

Np. jeśli hałas istotnie zwiększa Twoje napięcie,
możesz częściej zakładać słuchawki (włączenie
cichej muzyki blokuje bodźce z zewnątrz).
Możemy też świadomie nie dokładać nowych
stresorów do wieży. Np.: „Jestem bardzo
zmęczona, więc nie będę dziś myśleć o praniu.
Odłożę to na jutro.”

WAŻNE:
a) niekiedy stresor mija, ale stres nim wywołany niekoniecznie (w książce „Wypalenie”, Emily i Ameli Nagoski można przeczytać ciekawy przykład: wyobraźmy sobie, że goni nas lew; lew to stresor, włącza się „tryb ucieczki”, biegniemy przed siebie; nagle słyszymy strzał, odwracamy się, ktoś zabił lwa, zagrożenie minęło, ale my dalej trzęsiemy się ze strachu i jesteśmy w stresie pomimo, że lwa-stresora już nie ma). Podobnie może być np. ze stresującą
sytuacją w pracy. Napięta atmosfera w miejscu pracy lub niemiły klient to
„goniący Cię lew”. Po powrocie do domu nadal odczuwasz stres, pomimo tego, że pracy (stresora) w danej chwili nie ma, a zagrożenie dawno minęło.
b) innym razem stresor nie mija (tak jak np. pandemia, która ciągle trwa), ale my możemy skutecznie radzić sobie ze stresem nim wywołanym.

W obu przypadkach a) i b) to, co możemy świadomie robić, to rozładowywać
napięcie.

3. SPOSOBY NA ROZŁADOWANIE

„Stres jest jak tunel: gdy utkniemy w jego połowie, ciągle się musimy z nim mierzyć. Choćby jego źródło zniknęło.”[2] Dlatego tak ważne jest domykanie cykli stresowych. (To stwierdzenie zaczerpnięte z książki
„Wypalenie”, Emily i Ameli Nagoski).

Czym jest domykanie cykli stresowych? Jak to się robi?

Rozładowywanie napięcia to aktywny proces: ruch +
wyrażanie emocji. Zatem nie jest to to samo,
co odpoczynek. (Siedząc na kanapie najprawdopodobniej nie rozładujemy napięcia. Choć „oderwanie się” od stresującej sytuacji – pójście po wodę, herbatę, przepłukanie twarzy wodą – to też sposoby na zaopiekowanie się stresem. Pozwalają ochłonąć, choć trochę obniżyć napięcie, złapać kontakt ze sobą. Jednak napięcie często wciąż pozostanie nierozładowane.)

Co zatem zrobić?

Poniżej znajdziesz konkretne przykłady na rozładowywanie napięcia. W kolejnych dniach zachęcamy Cię do eksperymentowania. Sprawdź, które są komfortowe dla Ciebie i pomagają wracać do równowagi. Zaznacz je. A może odkryjesz inne swoje sposoby? Dodaj je koniecznie.

Notatnik. Odporność psychiczna.
Notatnik. Odporność psychiczna

E-book: „Notatnik. Odporność psychiczna.”, autorstwa: Marty Orleckiej, założycielki stowarzyszenia „w sieci offline” oraz Malwiny Huńczak – psycholog, psychoterapeutki, pod patronatem Charaktery i EmpikGo jest dostępny TUTAJ. 

Posłuchaj też podcastu  #kwadransNAdobrostan, tworzonego przez Martę Orlecką w ramach działań stowarzyszenia „w sieci offline”